تحلیلی بر توسعه پایدار روستایی در برنامه پنجم توسعه

توسعه پایدار روستایی یک فرآیند بلند مدت است که نتیجه آن تأمین نیازمندی ها و رفاه برای روستائیان و ارتقاء سطح کیفیت زندگی و کاهش فقر می باشد و در پي ارائه شيوه هاي مناسب زندگي در سطح روستاها از طريق حفظ و تقويت پتانسيل هاي طبيعي و انساني و همچنين کاهش محدوديت هاي آنها مي باشد. در کنار تاکید قانونی بر شکل‌گیری ستاد توسعه روستایی، خواسته و مطالبه اصلی مقام معظم رهبری نیز توجه جدی به روستاها و محرومیت‌زدایی آنها است. گرایش فنی و مهارتی بودجه‌نویسی و اعتبار‌سنجی برای رهایی روستاها از محرومیت آرمان انقلاب بوده که سبب تثبیت سکونت در روستاها و جلوگیری از موج مهاجرت روستاییان به شهر‌ها شده است. ‌در برنامه پنجم توسعه تاکید و تثبیت سکونت روستایی و مهاجرت از شهر به روستاها شده و امروز به عنوان یک مدل در دنیا اجرایی و عملیاتی می‌شود. این تحقیق به ضروریات مهم در تدوین برنامه پنج ساله پنجم در راستای سند چشم انداز بیست ساله برای بخش کشاورزی و روستایی پرداخته است. روش تحقیق از نوع مطالعه اسنادی و کتابخانه ای است . در ابتدا به معضلات توسعه روستایی در برنامه پنج ساله پنجم اشاره می شود که شامل افزایش فرسایش خاک، کمبود آب، کمبودسطح زیر کشت مکانیزه در کشور، مهاجرت از روستا به شهرها و تخلیه روستاها است. سپس به تبیین اهداف برنامه پنج ساله در زمینه توسعه روستایی می پردازیم، که شامل خود کفایی در محصولات استراتژیک کشاورزی و کاهش واردات و تلاش در جهت افزایش صادرات محصولات کشاورزی،گسترش دامنه توسعه پایدار جهت مبارزه با فرسایش و آلودگی های کشاورزی، ریشه کنی بی سوادی ، کاهش بیکاری و فقر و اختلاف طبقاتی است. ضرورت دارد که سرمایه گذاری هایی را جهت توسعه بخش هایی چون گردشگری روستایی و گسترش صنایع روستایی در روستاها اختصاص دهیم. این سرمایه گذاری منجر به اشتغال و کاهش بیکاری و توسعه امکانات زیر بنایی روستایی و کاهش مهاجرت و افزایش مهاجرت معکوس (از شهر به روستا) آنچه که در برنامه پنجم توسعه پیش بینی شده است می شود . پراکندگی روستاها از دیگر مشکلات مطرح شده است که خدمات رسانی به آن ها را مشکل می کند . لذا باید برنامه هایی را به جهت ساماندهی تعدادی از روستاها اقدام کرد. همچنین می توان به عدم مشارکت روستاییان در برنامه ها اشاره نمود که باید برای آن چاره اندیشی شود. در پایان راهکارهای زیر توصیه می شود که شامل برنامه ریزی از پایین به بالا با تاکید بر تجمع زدایی از مرکز، توجه به اهمیت درآمد زایی و اشتغال برای روستاییان ،توجه به محیط زیست روستا و تاکید در امر ساماندهی و استقرار فعالیتهای کارآفرینی و اشتغال زای کوچک و متوسط تولید و خدماتی در مناطق روستایی از طریق ارائه مشوقهای مالی و اعتباری پرداخت.

برنامه پنجم توسعه-توسعه پایدار روستایی-فقر- مشارکت روستاییان