نگاهی نو به معماری کتابخانه های دیجیتال: کاربرد هستی شناسی در کتابخانه های دیجیتال معنایی

هدف / زمينه: كتابخانه‎ ديجيتال، مجموعه‎اي يكپارچه از منابع و خدمات الكترونيكي براي گردآوري، سازماندهي، حفاظت و بازيابي اطلاعات به شكل ديجيتال است. ظهور وب معنايي و هستي‎شناسي در عصر حاضر، سبب ايجاد تحول در كتابخانه‎هاي ديجيتال و طراحي كتابخانه‎هاي ديجيتال معنايي شده است. در اين راستا، مقاله حاضر در نظر دارد به بررسي كاربردهاي هستي‎شناسي در طراحي كتابخانه‎هاي ديجيتال معنايي بپردازد. روش: هستي‎شناسي، بازنموني صريح، دقيق و گويا از نمونه‎ها، مفاهيم و روابط در يك حوزه موضوعي است كه با توجه به ويژگيهايي همچون قابليت استنتاج، ايجاد ارتباط و ميانكنش پذيري بين سامانه‎هاي اطلاعاتي، حمايت از پردازش زبان طبيعي، فهم پرسش جستجو و...، مي‎تواند براي تبديل كتابخانه‎هاي ديجيتال به سامانه‎هاي اطلاعاتي هوشمند و در نتيجه طراحي كتابخانه‎هاي ديجيتال معنايي، مورد استفاده قرار گيرد. يافته‎ها: ايجاد قابليتهاي گوناگون در معماري كتابخانه‎هاي ديجيتال بويژه قابليت استدلال، امكان تبادل اطلاعات ميان كتابخانه‎هاي ديجيتال و ساير سامانه‎هاي اطلاعاتي، توصيف معنايي منابع موجود در كتابخانه‎هاي ديجيتال از طريق ادغام فراداده‎هاي كتابشناختي قالب مارك در هستي‎شناسي (مانند هستي‎شناسي MarcOnt)، ارتقاي سيستم پرسش و پاسخ در كتابخانه‎هاي ديجيتال (مانند BT Digital Library)، ايجاد محيط رابط كاربرپسند و امكان مرور و جستجوي آسان و سريع مدارك، برخي از كاربردهاي هستي‎شناسي در كتابخانه‎هاي ديجيتال هستند كه در اين مقاله بررسي مي‎شوند.

كتابخانه ديجيتال، كتابخانه ديجيتال معنايي، هستي‎شناسي، توصيف معنايي محتواي كتابخانه ديجيتال، جستجو و بازيابي مبتني بر هستي‎شناسي