مطالعه تطبیقی شاخص هاي رتبه بندي دانشگاهها در سطح جهان و ایران

توسعه فزاینده آموزش عالی در جهان و ایران، علاقهمندي و تقاضا براي دسترسی به اطلاعات کیفیت آموزش ارائه شده توسط دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی را گسترش داده است. کشورهاي مختلف جهان براي دسترسی مدیران دانشگاه، دانشجویان و سایر استفادهکنندگان به اطلاعات سطح کیفیت آموزش عالی مؤسسات و دانشگاههاي مختلف اقدام به ایجاد سیستمهاي رتبهبندي نمودهاند. وزارت علوم، تحقیقات و فناوري ایران نیز در سالهاي اخیر با توجه به معیارهاي مورد تاکید شوراي انقلاب فرهنگی، اقدام به تعیین عوامل ارزیابی کیفیت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی ایران نموده است. از سویی با افزایش کمی صورت گرفته شده در سال هاي گذشته، لزوم کنترل کیفیت و نظارت بر معیارهاي مورد نظر متولیان آموزش عالی ضروري میباشد. همچنین براي دستیابی به چشم انداز و تحقق برنامههاي توسعه، ارتقاء کیفیت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی لازم است. در بررسی حاضر نقاط ضعف و قوت سیستم رتبه بندي آموزش عالی ایران در تطبیق با سیستم رتبه بندي جهان اسلام و مهمترین سیستم هاي رتبه بندي موجود جهان با کمک مورد تحلیل قرار میگیرد. نتایج مطالعه نشاندهنده اهمیت ویژه ،Usher-Savino معیارهاي موجود در مدل جامع موضوعات پژوهشی در تعیین سطح رتبه موسسات آموزش عالی جهان میباشد که در سیستم ارزیابی آموزش عالی ایران وزن 29 درصد به آن اختصاص یافته است. از مشکل ترین معیارهاي مورد بررسی بازدهی دانشگاه می باشد. براي اندازه گیري کیفیت خروجی دانشگاه ها می توان از معیارهایی همچون سطح اشتغال فارغ التحصیلان نام برد که با توجه به نبود زیرساخت اطلاعاتی گسترده کمترین تاکید در سیستم هاي ارزیابی جهان به این عامل بوده است. بیشترین تاکید، بر روي عوامل کیفیت اعضاء هیات علمی و منابع آموزش بوده است. نکته جالب هیأت علمی محور بودن سیستم ارزیابی انتخاب شده انگلستان ( 53.3 %) و منابع آموزش محوربودن سیستم ارزیابی انتخاب شده کانادا ( 48.3 %) میباشد. با توجه به تاکید سند چشم انداز به تولید علم و رسیدن به رتبه اول در سطح منطقه، پیشنهاد میگردد معیارهاي مختلف موجود در سیستم هاي رتبه بندي جهان بررسی شده، تا با تدوین مدل جامع، رسیدن به یک سیستم ارزیابی در راستاي چشم انداز که با نیازهاي کشور بومی شده، ممکن گردد.

شاخص هاي رتبه بندي، دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، مدل Usher-Savino