راهبردهای تقویت امنیت در مناطق مرزی با تأکید بر رویکرد توسعه متعادل منطقه ای مطالعه موردی: منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی

امروزه اعتقاد بر این است که اولین گام در راستای توسعه محیط های انسانی برقراری امنیت می باشد. مناطق پیرامونی و مرزهای هر جامعه بیش از سایر نواحی با تهدیدات امنیتی مواجه هستند. تاکنون برای تقویت امنیت در مناطق مرزی راهبردها و راهکارهایی با تأکید بر ابزارهای نظامی مطرح شده است. اما باید دانست که امنیت علاوه بر ابعاد نظامی، از جهات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... نیز مورد توجه قرار گرفته است که این امر سبب ارائه راهکارهایی با تأکید بر دیدگاه توسعه متعادل منطقه ای شده است. یکی از مناطق مرزی کشور، منطقه آزاد انزلی می باشد که در شمال کشور و در کنار مرزهای آبی قرار گرفته است. همان گونه که اشاره شد مسئله امنیت در مناطق مرزی به لحاظ موقعیت جغرافیایی و دوری از مرکز، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مأموریت اقتصادی و تجاری منطقه آزاد انزلی و موقعیت ژئوپلتیک دریای خزر بر اهمیت امنیت در این منطقه می افزاید. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی رابطه دو طرفه میان توسعه متعادل منطقه ای و برقراری امنیت در منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی می باشد و رویکرد حاکم بر پژوهش این است که توسعه متعادل منطقه ای به تقویت امنیت در منطقه منجر می شود. لذا این تحقیق در صدد پاسخگویی به این پرسش است که از دیدگاه برنامه ریزی منطقه ای کدام عوامل و راهکارها برای تقویت امنیت در منطقه آزاد تجاری ـ صنعتی انزلی موثر می باشند. روش انجام پژوهش از نوع مقایسه¬ای و در چارچوب روش های تحلیلی می باشد. در این راستا موءلفه های جمعیت شناختی، جاده ها و شبکه های ارتباطی و همچنین نظام اقتصادی شهرستان و منطقه آزاد انزلی با دیگر شهرستان های استان گیلان مقایسه شده¬اند. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که منطقه آزاد انزلی علیرغم ویژگی ها و فرصت¬هایی که برای توسعه دارد، تاکنون در مسیر توسعه قرار نگرفته و همین امر با توجه به موقعیت ژئوپلتیک دریای خزر ثبات و امنیت در منطقه انزلی و استان گیلان را تهدید می کند. در این فرصت پیشنهاد می شود برای تقویت ثبات و مقابله با تهدیدات امنیتی با اتخاذ رویکرد سیستمی برای توسعه متعادل منطقه با توجه به عوامل اصلی (موءلفه های جمعیت شناختی، جاده های و شبکه های ارتباطی و نظام اقتصادی منطقه انزلی) برنامه ریزی شود.

امنیت، مناطق مرزی، توسعه متعادل منطقه ای، منطقه آزاد انزلی