بررسی تاثیر تکنیک های هنر درمانی بر رشد مهارت های رفتاری کودکان دارای اختلال رشدی -عصبی

زمینه و هدف: هنردرمانی، شکلی از روان‌درمانی است که در آن از رسانه هنر، برای بهبود سلامت جسمی و عاطفی، حل مشکلات، افزایش اعتماد به نفس و توسعه مهارت‌های برقراری ارتباط استفاده می‌شود. اخیراً هنردرمانی توجه دانشمندان و روانشناسان را در جهت رشد و گسترش مهارت‌های افراد کم‌توان ذهنی و دیگر معلولان به خود معطوف ساخته است. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تکنیک‌های هنردرمانی مانند موسیقی‌درمانی، بازی‌درمانی و نقاشی بر بهبود مهارت‌های رفتاری کودکان دارای اختلال رشدی- عصبی است. روش تحقیق: به‌منظور رسیدن به اهداف درمانی و عینی، 10 کودک 3-12 ساله کم‌توان ذهنی و سندروم داون به مدت 10 ماه به صورت انفرادی و گروهی مورد مطالعه قرار گرفتند. برای بررسی تأثیر تکنیک‌های هنردرمانی بر رشد مهارت‌های رفتاری کودکان مورد مطالعه، از آزمون سنجش رشد نیوشا (سنجش مهارت‌های رشدی) استفاده شد. مهارت‌های خودیاری، رشد زبانی، رشد اجتماعی، رشد شناختی و رشد مهارت‌های حرکتی جامعه آماری مورد هدف، بر اساس روش‌های استاندارد در ابتدا و انتهای درمان، مورد ارزیابی قرار گرفتند. فرایند هنردرمانی در سه زمینه موسیقی‌درمانی، بازی‌درمانی و نقاشی روی گروه مورد مطالعه انجام شد. در بخش موسیقی‌درمانی، از آهنگ‌های کودکانه سنتی و کلاسیک که با موسیقی کشور ایران مطابقت دارد استفاده شد. بازی‌های انجام شده با تاکید بر مهارت‌های رشدی کودکان به‌کار گرفته شدند. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان‌دهنده تأثیر چشمگیر هنردرمانی بر بهبود و رشد رفتار و مهارت‌های کودکان مورد مطالعه بود، به طوری‌که باعث افزایش رشد عقلی به میزان 1 تا 5/2 سال در این کودکان گردید. به عنوان مثال می‌توان به نمونه هایی از یافته‌های پژوهش به شرح زیر اشاره کرد: افزایش مهارت‌های توجه و تمرکز، افزایش طول مدت نشستن در فعالیت‌ها، حرف شنوی، برقراری ارتباط موثر با کودکان دیگر، افزایش یادگیری، افزایش دقت بینایی، افزایش اعتماد به نفس در انجام فعالیت‌ها و افزایش میزان همکاری در جمع که همه موارد دال بر اثرگذاری هنردرمانی بر رشد مهارت‌های رفتاری این کودکان می‌باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که استفاده از هنردرمانی می‌تواند یکی از مؤثرترین راه‌های رساندن این کودکان به آگاهی و بهبود در زمینه‌های اجتماعی و شناختی باشد و موجب تسهیل یادگیری و آموزش مهارت‌های اجتماعی، مهارت‌های ابراز وجود، اعتماد به نفس، کاهش استرس و اضطراب و نیز افزایش قدرت شناخت و ادراک در این دسته از کودکان شود. این کودکان می‌توانند در قالب کار گروهی از ترکیب موسیقی، بازی و نقاشی لذت ببرند و احساسات، حرکات، رفتار، ریتم صدا و حالات روانی خود را رشد و بهبود دهند.

هنردرمانی، موسیقی درمانی، بازی درمانی، اختلال رشدی- عصبی، کودکان کم‌توان ذهنی.