شمالغرب ایران، بهدلیل شرایط جغرافیایی، اوضاع سیاسی – مذهبی و اجتماعی که در طول تاریخی داشته، بستری مناسب برای شکلگیری فضاهای دستکند بوده است. در این منطقه، تاکنون فضاهای دستکند متنوع با کاربریهای مختلف کشف و شناسایی شده است. در این میان، فضاهای دستکند نیایشگاهی، یکی از سالمترین و درعینحال شاخصترین فضاهای دستکند محسوب میشود. تاکنون پژوهشهایی در رابطه با این فضاها انجام شده و کاربری و گاهنگاری آنها بیشتر با تاکید بر معابد مهری متعلق به دوران اشکانی در نظر گرفته شده است؛ با اینحال فرضیههای مطرح شده بدون پشتوانه علمی مناسب بوده و دلایل کافی برای انتساب آنها به آیین مهرپرستی در دست نیست. بر همین اساس لزوم مطالعه و بازنگری در نظریات پیشین وجود دارد؛ بنابراین در پژوهش حاضر بهصورت موردی سه فضای دستکند اِمامزاده مَعصوم، آباذَر و قَدمگاه با روش مطالعات تطبیقی و تحلیل تاریخی – تفسیری، مورد مطالعه و ارزیابی مجدد قرار گرفته است. این پژوهش بهدنبال پاسخ به پرسشهای اساسی زیر است؛ .1فضاهای دستکند مذکور از نظر گاهنگاری متعلق به چه دورانی هستند؟ .2نیایشگاههای دستکند مورد مطالعه از نظر ماهیت کاربری به کدام گروههای دینی – مذهبی تعلق دارد؟ در پاسخ به پرسشهای بالا نگارندگان، براساس بررسی باستانشناختی، سبکشناختی عناصر معماری بهخصوص پوشش فضاها، چشمانداز محوطه، مطالعات تاریخی و سایر شواهد باقیمانده، ضمن رد فرضیه مهرابه بودن این فضاها، گاهنگاری آنها را متعلق به دوران اسلامی با کاربریهای معابد بودایی و خانقاه در نظر گرفتهاند
کلید واژگان :آذربایجانِ ایران، معماری دَستکند، نیایشگاهها، دوران اسلامی
ارزش ریالی : 300000 ریال
با پرداخت الکترونیک