رويكرد به ارتقاء سلامت و رويه هاي آموزشي آن در برنامه آموزش پرستاري تانزانيا و جمهوري اسلامي ايران : يك مطالعه تطبيقي

مقدمه و هدف: برنامه درسي در قلمرو تربيتي به كليه جريانها و فعاليتهاي منسجم ياددهي و يادگيري كه نظام رسمي متولي آموزش اعلام مي دارد، اطلاق ميگردد(قورچيان ، 1373،صفحه 50 ) . برنامه درسي پرستاري از جمله برنامه هاي آموزش عالي محسوب مي شود كه تقريباً در تمامي واحدهاي دانشگاهي جهان از كميت و كيفيت نسبتاً يكساني برخوردار مي باشد . از آنجا كه پرستاري ، بنابر اعتقاد سومينن و همكاران 1997 ، يك پديده فرهنگي بوده و بعنوان سيستمي كه مردم در آن در ارتباط با ديگران عمل مي كنند، مطرح گرديده و با عنايت به اين كه ديدگاههاي فلسفي مشتمل بر نوع نگرش نسبت به انسان ، برداشت از سلامت ، بيماري ، مراقبت ،پرستاري و ..... و مباني فرهنگي اجتماعي حاكم بر هر كشور نظير جمعيت ، توزيع سني افراد جامعه ، هزينه سرانه بهداشتي ، توزيع بيماريها ، دين و .....در كشورهاي مختلف ، متفاوت بوده و برنامه درسي پرستاري هر كشور متناسب با ساختار و نيازها توسط متوليان رسمي نظام آموزش پرستاري همان كشور تبيين مي گردد، لذا مطالعه حاضر با هدف تطبيق برنامه آموزش پرستاري تانزانيا و جمهوري اسلامي ايران در زمينه رويكرد به ارتقاء سلامت و رويه هاي آموزشي آن به انجام رسيده است . روش : اين پژوهش، يك مطالعه تطبيقي بوده كه در آن ، پژوهشگران به منظور دستيابي به داده هاي خام، با مراجعه به كتب و مقالات و سايتهاي مختلف اينترنتي ، نسبت به جمع آوري اطلاعات جغرافيائي ، تاريخي ، مذهبي ، فرهنگي ، بهداشتي ، اجتماعي و .... در مورد تانزانيا و جمهوري اسلامي ايران اقدام نموده ، سپس با ديد كلي حاصل از اين مطالعات و با ديدي نقادانه و با توجه به مباني فلسفي اجتماعي فرهنگي حاكم بر دو كشور و برنامه آموزش پرستاري آنها ، رويكرد به ارتقاء سلامت و رويه هاي آموزشي آنان را مورد نقد و بررسي قرار داده اند. يافته ها : در كشور آفريقائي تانزانيا با 37 ميليون نفر جمعيت ، سوسياليسم بعنوان شيوه سازماندهي جامعه برگزيده شده و بنا بر اعتقادپاري 1984، سوء تغذيه ، بيماريهاي عفوني نظير مالاريا، سل ، مننژيت و فيلارياسيس از جمله مهمترين و شايعترين دلايل مرگ و مير محسوب مي گردند. رويكرد به ارتقاء سلامت و رويه هاي آموزشي آن در برنامه آموزش پرستاري اين كشور بر اساس ديدگاه جامعه نگر بوده و به همين منظور دانشجويان در 3 سال اول ، علوم پايه ، فنون پرستاري ، علوم رفتاري و اخلاق ، پرستاري داخلي وجراحي ، بهداشت جامعه ، بهداشت مادران و كودكان و پرستاري بهداشت رواني را در ار تباط با بيماريهاي شايع در آن كشور فرا گرفته و درسال آخر در بيمارستانهاي آموزشي و مراكز بهداشتي تحت نظارت آموزش دانشگاه ، دوره كارورزي(اينترشيپي) را طي خواهند نمود. در كشور جمهوري اسلامي ايران با جمعيت بالغ بر 70 ميليون نفر ، عليرغم توسعه چشمگير شاخصهاي بهداشتي در سالهاي اخير ، نظام بهداشتي درماني كشور هنوز با معضلات و مرگ و مير ناشي از بيماريهاي عفوني نظير تب مالت ، وبا ، هپاتيت و....و بيماريهاي غير واگير نظير سكته هاي قلبي و مغزي ، فشار خون ، سرطان ، ديابت و .... مواجه مي باشد. در اين كشور بر مبناي نگرش فلسفي اسلامي به انسان ، آموزش پرستاري ، از سلامت به بيماري طراحي شده و علاوه بر نگرش جامعه نگر حاكم بر آموزش اين رشته ، يك ديدگاه جامع نگر(holistic approach) يعني برخورد با تماميت انسان بعنوان يك موجود داراي بدن،ذهن و معنويات(body-mind-sprit) كه اين ابعاد در تعامل با هم ، كليت وي را تشكيل مي دهند ، نيز بر آن حكمفرما مي باشد. بحث و نتيجه گيري : اگرچه كه جامعه نگر بودن برنامه آموزش پرستاري ، در نظر گرفتن دروس علوم رفتاري و مباحث علوم انساني مرتبط با پرستاري ، برنامه اينترشيپي يا دوره كارورزي در تانزانيا مي تواند رويكرد مناسبي براي ارتقاء سطح سلامتي افراد آن كشور محسوب گردد اما برنامه آموزش پرستاري جمهوري اسلامي ايران ضمن برخورداري از تمام مزاياي فوق با نگرشي جامع نگر به انسان نگريسته و با رويه آموزشي »سلامت به بيماري » ، فراگيران را در راستاي فعاليت در سه سطح پيشگيري تربيت نموده كه اين امر مي تواند ارتقاء هرچه بيشتر سطح سلامتي اعضاي جامعه اسلامي عزيزمان را به ارمغان آورد.

سلامت، آموزش پرستاری، ایران، تانزانیا، مطالعه تطبیقی