تبیین تاثیر جهانی شدن بر صدور علمی یا فرار مغزها از ایران

تبیین تاثیر جهانی شدن بر صدور علمی یا فرار مغزها از ایران مریم تیموری منش1، محمد علی مومنی2، مژگان محمدی مهر3 1-دانشجوی پرستاری، دانشکده پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران(ارائه دهنده مقاله) 2-دانشجوی پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، تهران، ایران 3-استادیار، دانشگاه علوم پزشکی ارتش، تهران، ایران مقدمه: با گرایش کشورها به جهانی شدن، میدان رقابت از سطح منطقه به سطح جهانی گسترش می یابد و در این روند کشورهایی موفق تر هستندکه قدرت رقابت بالاتری داشته باشند. یکی ازمولفه های موثردر افزایش قدرت رقابت کشورها در عرصه های بین المللی نیروی انسانی متخصص است. در عصر حاضر به علت انقلاب در فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی فرایند جهانی شدن تبلور بیشتری یافته است واقتصاد صنعتی به اقتصاد دانش تغییر ماهیت داده است.در این نوع اقتصاد، اطلاعات ،همچون یک کالای اقتصادی در فرایند تولید، توزیع ومصرف جایگاه ممتازی به دست آورده است. در این عصرمتخصصان و اندیشه گران بیش از پیش صاحب قدر ومنزلت گشته اند،که از آنها به عنوان سرمایه انسانی یاد می شود. نیاز اقتصادی کشورهای توسعه یافته در عرصه فناوری برتر باعث شده تا این کشورها درصدد جذب نخبگان و متخصصان کشورهای در حال توسعه برایند. و در این بین کشور ایران که از جمله کشورهای در حال توسعه می باشد با برخورداری از انبوه سرمایه های انسانی که به صورت ذاتی دارای توانایی های قابل توجه نرم افزاری و مغز افزاری در طی سالهای اخیردرمعرض هجوم کشورهای توسعه یافته برای جذب این نخبگان بوده است.به گونه ای که طی دهه های اخیر با نرخ بالایی از مهاجرت مغزها به کشورهای توسعه یافته روبرو بوده است. با توجه به اهمیت نقش نیروی انسانی متخصص و روند رو به افزایش خروج دانشمندان از ایران ،این مقاله باهدف تبیین تاثیر جهانی شدن بر صدور علمی یا فرار مغزها از ایران انجام شده است. مواد وروش ها: مقاله حاضریک مقاله مروری بوده که از طریق مطالعه ی کتابخانه ای وجستجوی منظم وپیشرفته ی اینترنتی درسایتهای(.sid.google scholar.Isc.google advance)باکلید واژه های(جهانی شدن،فرارمغزها،صدورعلمی،نفوذ علمی) ازسال های 2015-2005 در 20 مقاله فارسی و لاتین تحلیل واجماع نتایج بدست آمده است. یافته ها: در بررسی های انجام شده توسط پژوهشگران شمار متخصصان ایرانی که در کشورهای خارجی مقیم بوده ودر مراکز علمی و پژوهشی آنها مشغول به کار هستند در برخی کشورها به دو برابر متخصصان همان رشته در داخل کشور می رسد. همچنین علی رغم اهمیتی که نیروی انسانی متخصص در پیشرو بودن اقتصاد یک کشور دارد، تعداد دانشمندان حوزه های مختلف علوم، مهندسین، پزشکان و ....که اقامت در کشورهای توسعه یافته را بر ماندن در کشور خود ترجیح میدهند رو به افزایش است . حدود 200 هزار نفر ایرانی در آلمان و فرانسه زندگی می کنند که 60 درصد از آنان تحصیلات عالی دارند .همچنین کلیه ورودی های دانشگاهها و مراکز آموزش عالی با رتبه دو رقمی در سال دوم ورود به دانشگاه برای ادامه تحصیل پس از دوره کارشناسی ، نامه ای از بهترین دانشگاههای دنیا با بهترین امکانات دریافت میکنند. در بررسی های انجام شده در باره گستردگی مهاجرت به کشورهای عضوDCEO ایران وضعیتی قابل تامل دارد.براساس این نتایج ، جمعیتی از ایرانیان که دارای تحصیلات دانشگاهیمی باشند ودرکشورهای عضو DCEOمقیم هستند 25درصد کل افراد دارای تحصیلات عالی هستند که در ایران زندگی می کنند. بحث ونتیجه گیری : درعصر حاضر که پدیده جهانی شدن با شتاب هرچه بیشتر به پیش می رود سیاست مداران کشور باید موضوع حفظ دانشمندان و یا استفاده مناسب از نخبگان مقیم خارج کشور را دراولویت قرار دهند و با توجه به توانایی ها و مهارت حرفه ای نخبگان شرایط لازم در سطح مراکز ملی تولید،انتقال و تبدیل دانش را فراهم کنند و امکان بهره وری از نخبگان و بدون اجبار به سکونت ایشان درون مرزهای یک کشور مهیا کنند تا جامعه ملی نیز ازآثارآن بهره مند شوند.. همچنین پیشنهاد می شود به همان نسبتی که کشورهای پیشرفته با استفاده از فناوری های نوین از نیروهای انسانی متخصص کشورهای جهان سوم استفاده می کنند، کشورهای درحال توسعه نیز از طریق همین فناوری ها شرایط لازم را برای حفظ دانشمندان فراهم کنند. بنابراین در صورتی که به فکرزمینه سازی و فراهم کردن بستر مناسب برای فعالیت دانشمندان و محققان در کشور نباشیم یکی از عوامل موثر درتوسعه را به راحتی از دست خواهیم داد، همانگونه که تاکنون از دست داده ایم. کلید واژه:تبیین تاثیر جهانی شدن بر صدور علمی یا فرار مغزها از ایران

تبیین تاثیر جهانی شدن بر صدور علمی یا فرار مغزها از ایران