باستانشناسي به عنوان نظامي علمي براي پردازش مدلها و ايجاد قياس¬هاي منطقي و بازسازي محيط طبيعي، وامدار جغرافياست و به صورت جدايي ناپذيري در بازسازي محيط طبيعي گذشته استقرارهاي انساني با چشم¬انداز و محيط مرتبط است؛ چرا كه الگوهاي خاص زندگي شكل گرفته بر روي زمين ناشي از تأثيرات متقابلي است كه بين انسان و محيط وجود داشته است. تأثيرپذيري انسان از اين محيط طبيعي همواره موجبات تمايز فضايي از نظر تراكم جمعيت و سكونت را فراهم آورده و سبب شكل¬گيري الگوهاي خاص سكونت در دوره¬هاي باستاني مختلف شده است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران نحوه توزیع فضایی مراکز باستانی استان آذربایجان غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی شامل ارتفاع، شیب، جهات شیب، شکل زمین، فاصله از رودخانه¬ها، کاربری اراضی، نوع آب و هوا، دما، تبخیر و بارش را بررسی کند. روش تحقيق توصيفي ـ تحليلي بکارگرفته شده در اين پژوهش از نوع کاربردي مي باشد. بدین منظور 1408 مرکز باستانی مربوط به دوره های مختلف(پیش از تاریخ، آغاز تاریخی، تاریخی و اسلامی) شناسایی و پایگاه اطلاعاتی لازم برای آنها تشکیل گردید و سپس نحوه توزیع فضایی آنها در ارتباط با عوامل طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان می¬دهد که دسترسی به منابع آب، بارش، آب و هوا، کاربری اراضی و شکل زمین بیشترین تاثیر را در پراکندگی مراکز باستانی داشته¬اند بطوریکه نتایج حاصل از کاربرد مدل موران بیانگر تغییر توزیع فضایی مراکز باستانی از الگوی تصادفی در دوران پیش از تاریخ ( با z-score 4/0) به الگوی خوشه¬ای نه چندان قوی در دوره اسلامی (با z-score 04/2) با همبستگی فضایی متوسط می¬باشد بستر طبیعی مراکز باستانی در دوره های تاریخی و عصر آهن بیشتر نواحی کوهستانی جنوب و جنوب¬شرقی استان با آب و هوای مرطوب و خیلی مرطوب می¬باشد این شرایط با وجود دسترسی به مراتع، محیط مناسبی را برای دامداری فراهم می¬کند. این در صورتی است که در خوشه¬های مربوط به دوران تاریخی و اسلامی بیشتر در حوزه رودخانه¬ها و نواحی کوهپایه¬ای و در ارتباط با اراضی کشاورزی و یا مخلوط اراضی دیم و مرتع پراکنده هستند
کلید واژگان :عوامل طبیعی، مراکز باستانی، استان آذربایحان¬غربی، شاخص موران، GIS
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک