شناسایی جهش های تاریخی مباحث روش پژوهش به شیوه طیف سنجیِ سال انتشار مآخذ

در این پژوهش، با روش جدیدی به نام طیف سنجی سال انتشار مآخذ، مهم ترین آثار تاریخی در حوزه روش پژوهش با رویکردی علمی، موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است. داده های اولیه این پژوهش، با استفاده از روش علم سنجی، از وبگاه علوم استخراج گشته اند. به همین منظور، ارجاعات استفاده شده در کلیه مقالاتی که در مجلات هستۀ این حوزه از سال 1980 تا انتهای 2014 به چاپ رسیده اند مورد بررسی قرار گرفت. استفاده از این راهبرد جستجو منجر به بازیابی تعداد 12824 رکورد گردید. سپس داده های اصلاح شده با استفاده از برنامه نرم افزاری مختص RPYS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. توزیع تعداد مآخذ موجود در رکوردهای حوزۀ روش پژوهش بر اساس سال انتشار آنها نشان می دهد در بازۀ زمانی 1900 تا 1980، این حوزه شاهد نُه جهش مهم بوده است که به ترتیب در سالهای 1910، 1927، 1934، 1938، 1951، 1960، 1965، 1967، و 1979 روی داده است. یافته های پژوهش، از تأثیرپذیری قابل ملاحظه سیر تاریخی مباحث روش پژوهش از مطالعات حوزه روانشناسی (به ویژه،کاربرد آمار در علم روان شناسی) حکایت دارد؛ به طوری که، چهار مورد از پنج منبع مربوط به بازه زمانی 1900 تا 1940، مستقیماً از سوی متخصصان علم روان شناسی، با تأکید بر ارتقاء روشهای آماری وکاربست آنها در پژوهش ها نگاشته شده است. نتایج حاکی از آن است که سهم مقالات از کل منابع پرارجاعِ معرفی شده، 12 به 7 (12 عنوان مقاله، 7 عنوان کتاب) است که این می تواند به منزله آن باشد که تأثیرگذاری مقالات در شکل گیری خاستگاه تاریخی مباحث روش پژوهش، به مراتب بیش از کتاب بوده است.

روش پژوهش، علم سنجی، خاستگاه های تاریخی، طیف سنجی سال انتشار مآخذ