اندازه بهينه و عوامل مؤثر بر آن در صنايع توليدي ايران

اگرچه واژه‌هاي ظرفيت اسمي و ظرفيت بالفعل واژه‌هايي است كه مي‌توان بر اساس آن‌ها وضعيت صنايع توليدي هر كشور يا منطقه را توصيف نمود اما، در ادبيات اقتصادي اندازه بهينه از كليدي‌ترين مفاهيمي است كه تحت تأثير رفتار بنگاه‌هاي فعال در هر صنعت قرار مي‌گيرد. بر اين اساس، مطالعات متعدد با استفاده از روش‌هاي گوناگون كوشيده‌اند تا اندازه بهينه را در صنايع، بخش‌ها و مناطق تخمين زده و عوامل مؤثر بر آن را شناسايي نمايند. اين مقاله نيز مي‌كوشد تا با تعيين اندازه بهينه در صنايع توليدي ايران عوامل مؤثر بر اين اندازه را مورد ارزيابي قرار دهد. همسو با مطالعات پيشين، نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد اندازه بهينه به شدت تحت تأثير صنعتي است كه بنگاه در آن فعاليت مي‌نمايد. علاوه‌بر آن، ميزان توسعه‌يافتگي محل استقرار بنگاه، بهره‌وري، سطوح تكنولوژي بالا و متوسط، حجم سرمايه‌گذاري و نرخ تمركز بر اندازه بهينه تأثيري مثبت و معني‌دار داشته، اما تأثير مالكيت‌هاي تعاوني و خصوصي و نيز سودآوري بنگاه بر اندازه بهينه تأثيري منفي است. با اين وجود، تأثير رشد صنعت بر اندازه بهينه تأثيري دوگانه است. از اين‌رو و از حيث سياست‌گذاري، اندازه بهينه در هر صنعت متغيري پويا است و برخوردي پويا با چنين متغيري از هر حيث ضروري است. - ABSTRACT: The terms of nominal as well as actual capacity is commonly used to describe the situation of manufacturing industries at the country, region or industry levels. However, in the economic literature, optimal plant size is considered as one of the key concepts by which the characteristics of an industry is distinctive from other industries and unlike the aforementioned capacities, this size cannot be treated as fixed and given size. In this manner, the optimal plant size is impressed by behavior of active firms in each industry and both internal and external factors can change it over time. Accordingly, using various methods, several studies have attempted to estimate optimal plant size in industries, sectors and regions and identified its determinants. This article has also tried to determine this size and its determinants in Iranian manufacturing industries at four-digit industry levels. As expected and consistent with previous studies, the results of this study indicate that optimal plant size is strongly influenced by the size structure (distribution) of its plants. In addition, the results show that location of firms (in terms of developed and less developed in comparison with undeveloped regions), firm productivity as well as using high and medium technology levels (in comparison with low technology level and resource based technology), investment and concentration ratio have a significant positive impact on the optimal plant size. However, the impact of ownership structure (cooperative and private in comparison with public structure) and the firm's profitability on the optimal plant size is negative and significant. Nevertheless, the impact of industry growth as external factors on the optimal plant size is controversial. Therefore, the optimal plant size in any industry is a dynamic variable that influenced by several factors. Accordingly and in terms of policy implication a dynamic approach should be considered to determine optimal plant size.

اندازه بهينه ايران صنايع توليدي كدهاي چهاررقمي ISIC