طنز نوعی طرز بیان و شیوه¬ی سخن است که در ظاهر برای خنداندن اما در باطن برای ایجاد آگاهی به کار می¬رود. علاوه بر این، طنز نوعی از گفتمان است و علاوه بر این¬که در محیط آزاد و به منظور انتقاد و یا التذاذ مخاطب مورد استفاده قرار می¬گیرد، در محیط فاقد شرایط آزاد و دموکراسی، در لایه¬های زیرین کلام و به منظور انتقاد شخصی و اجتماعی درصدد القای مفاهیم مورد نظر نیز است. ادبیات معاصر ایران که تحت تأثیر هنرمندان آزادیخواه و منتقد در برابر ناهنجاری¬های اجتماعی، کجروی¬های سیاسی، بی¬برنامگی¬های اقتصادی احساس رسالت¬کرده، از طنز برای بازتاب دیدگاه¬های انتقادی استفاده می¬کند و نویسندگان و شاعران در طنز و طنزپردازی اهتمام می¬ورزند و حتی داستان¬پرداز جدّی¬نویسی چون چوبک، زمانی که قلمِ جدّ، احساس عجز می¬کند، از طنز یاری می¬جوید و واکاوی طنزهای داستان¬های او می¬تواند در درک گفتمان¬های مسلّط داستان¬های وی و نیز گفتمان¬های رایج دوره¬ای از تاریخ ایران، نقش تأثیرگذاری داشته¬باشد. طنزهای چوبک را از لحاظ درون¬مایه و کارکرد می¬توان به چهار دسته¬ی فلسفی، اجتماعی، سیاسی و پیشبرنده تقسیم کرد. طنز فلسفی و اجتماعی وی نسبت به دیگر طنزهایش تلخ¬تر است. گفتمان اصلی آن، بازتاب نگاه پوچگرایانه نسبت به زندگی است. در طنز اجتماعی، گفتمان اصلی نویسنده، ضدیت با جهل و نادانی، فقر و فساد اجتماعی است.گفتمان چوبک در طنز سیاسی ضدیت با نظام سلطه و سیاست¬های سرکوبگرانه و سودجویانه¬ی آن و نمونه¬ی برجسته¬¬اش داستان اسائه¬ی ادب است؛ اما طنز ساده و پیشبرنده کمتر انتقادی است و بیشتر برای گسترش داستان و شخصیت¬پردازی مورد استفاده قرار می¬گیرد و نمونه¬ی بارز آن را می¬توان در رمان تنگسیر به خصوص بخش-های آغازین آن مشاهده کرد.
کلید واژگان :صادق چوبک، گفتمان، طنز، طنز فلسفی، طنز اجتماعی.
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک