تنوع و اندازه جمعيت پرندگان در زيستگاه هاي شهرستان نقده، شمال غرب ايران

مطالعه حاضر با هدف شناسايي فونستيك پرندگان و مقايسه تنوع گونه اي جامعه پرندگان بين زيستگاه هاي مختلف شهرستان نقده انجام گرفت. براي اين منظور پرندگان منطقه مورد مطالعه از تيرماه 1389 تا خرداد 1391 در چهار زيستگاه استپ هاي نيمه خشك، تالابي، كشاورزي و كوه هاي مرتفع پايش گرديد. براي بررسي اهميت هريك از زيستگاه ها براي پرندگان، شاخص هاي تنوع گونه اي زيستگاه ها مورد مقايسه قرار گرفت. در مجموع 140 گونه پرنده در اين مطالعه شناسايي شد، كه از اين تعداد 53% خشكي زي، 47% آبزي و كنارآبچر بودند. در ميان گونه هاي شناسايي شده 31 گونه داراي ارزش هاي حفاظتي ملي و بين المللي شناسايي بودند، كه نشان دهنده اهميت منطقه مورد مطالعه براي گونه هاي در خطر تهديد مي باشد. از ميان گروه هاي مختلف پرندگان در منطقه، پرندگان جوجه آور تابستانه با 66 گونه و 47/1% پرندگان بزرگ ترين گروه را تشكيل مي دهند. بوتيمار (Botaurus stellaris) نيز براي اولين بار در سطح استان شناسايي و ثبت شد. بيش ترين ارزش عددي شاخص هاي تنوع گونه اي سيمپسون و شانون- وينر در فصل تابستان و براي زيستگاه هاي استپ هاي نيمه خشك (0/934 و 4/208) و تالابي (0/872 و 3/457) به دست آمد. هم چنين بيش ترين ارزش عددي شاخص هاي يكنواختي كامارگو و سيمپسون در فصل زمستان و به ترتيب براي زيستگاه هاي كشاورزي (0/875 و 0/943) و كوه هاي مرتفع (0/667 و 0/701) به دست آمد. شاخص تشابه جاكارد نيز بيش ترين ارزش عددي تشابه گونه اي را (0/685) بين زيستگاه هاي استپ هاي نيمه خشك و كشاورزي نشان داد. فراواني پرندگان در بين زيستگاه هاي مختلف نيز بيش ترين مقدار را در زيستگاه تالابي با 10300 پرنده (175/1%) در طول دوره بررسي نشان داد. مطالعه حاضر بيان مي كند با توجه به سيماي سرزمين و موقعيت جغرافيايي شهرستان نقده، حفظ زيستگاه هاي سطح شهرستان نقده به خصوص مناطق تالابي و استپ هاي نيمه خشك اين شهرستان مي تواند نقش مهمي در حفاظت غناي گونه اي بخشي از جامعه پرندگان ايران داشته باشد.

تنوع گونه اي، زيستگاه، پرندگان، نقده، آذربايجان غربي