جشن تیرگان که در مازندران «تیرماسیزّه شو» نامیده می¬شود، از جمله آیین¬های کهن ملّی است که در عصر حاضر تنها در برخی مناطق شمالی، به ویژه در مازندران رايج است. بيشتر پژوهشگران خاستگاه اصلی این جشن را تیراندازی آرش کمان¬گیر، طلوع ستاره¬ی تیشتر (ایزد باران) و جشن باران خواهی دانسته¬اند. اما نکته¬ای که در این پژوهش مورد تأکید قرار گرفته، این است که این جشن- دست کم در مازندران- خاستگاه ديگري غير از طلب باران مي‌توانسته داشته باشد و آن تقدیس و گرامیداشت ایزدی نباتی بوده که در ماه آبان و شروع زمستان بزرگ – بنا بر گاهشماری زردشتی- به زیر زمین می¬رفته و با آغاز تابستان بزرگ، یعنی در ابتدای بهار سر از خاک بر می¬آورده است. این انگاره با توجه به این¬که جشن تیرماسیزّه شو در ماه آبان برگزار می¬شود، پذيرفتني مي¬نمايد. از سوی دیگر، در مازندران، همراه با این جشن مراسمی خاص به نام «لال شیش» برگزار می¬شود که در آن به شکل نمادین از ترکه یا چوبی (= شیش به زبان محلی) استفاده می¬شود و این مراسم به فرضیه¬ی ارتباط اين جشن با ایزد نباتی قوّت می¬بخشد. علاوه بر آن، «لال شیش» گستره¬ی وسیعی از اساطیر کهن مربوط به گیاهان و نباتات را بازمی¬تاباند که بخش دوم این پژوهش به کارکردهای اسطوره¬ای آن معطوف گشته است.
کلید واژگان :جشن تیرگان، تیرماسیزّه شو، لال شیش، رپیهوین، هوم، آرش.
ارزش ریالی : 600000 ریال
با پرداخت الکترونیک