تحلیل آماری اثرات متقابل خشک سالی بر تشدید ریزگردها و عملکرد گندم در سطح اراضی دیم استان لرستان

گرد و غبار از جمله پیامدهای ناشي از خشک سالي هاست که در طي سال های اخیر به عنوان یکي از عوامل مهم و موثر بر رشد و میزان تولید گندم در کنار دیگر نوسانات اقلیمي )دما و بارش( نمایان گشته است. به منظور بررسي نقش اقلیمو تاثیرات احتمالي ناشي از آن در میزان فراواني گرد و غبار و عملکرد گندم، شدت خشک سالي ها در سطح نه ایستگاهسینوپتیک استان لرستان و در طي یک دوره 32 ساله 9222 9222 مورد بررسي و تحلیل قرار گرفته است. شدت - خشک سالي ها براساس شاخص SPI و در مقیاس زماني شش ماهه مختوم به ماه خرداد محاسبه و ارتباط آن با توزیع فراواني روزهای گرد و غباری )دید افقي کمتر از 9222  متر( و میزان اثری که مي تواند بر عملکرد گندم دیم داشتهباشد، معین شد. میزان همبستگي های متقابل با استفاده از آزمون همبستگي پیرسون و روش رگرسیون چندگانه درمحیط نرم افزاری SPSS و خوشه بندی به روش Ward در محیط نرم افزاری S-PLUS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که در سال هایي که ترسالي حتي به صورت نرمال بروز نموده است، روزهای گرد و غباری نیز در استان ، اتفاق افتاده و میزان عملکرد گندم به طور متوسط به کمتر از 3222 کیلوگرم در هکتار رسیده است )سال های 9222 .) 9225 و 9222  این در حالي  است که هرگاه این میزان ترسالي از حد نرمال عبور نموده و در حدود ترسالي خفیف قرار گرفته است، روزهای غباری به صفر رسیده و میزان عملکرد گندم به طور متوسط به بیش از 3522 کیلوگرم در هر هکتار رسیده است )سال 9222 (. فراواني روزهای گرد و غباری و میزان عملکرد گندم در اکثر ایستگاه ها، به صورت 2/ 2 و 233 /292 ،2/ مثبت و مستقیم مرتبط هستند و در خرم آباد، کوهدشت و بروجرد به ترتیب به میزان 202 2 قابل مشاهده است - / به صورت مستقیم ظاهر شده و به طور تقریباً کامل و معکوس در ایستگاه ازنا به میزان 292

ترسالي، گرد و غبار، رگرسیون چندمتغیره، همبستگي پیرسون، spi