قانون، عدالت و مسئولیت در فلسفه ژاك دریدا

آثاري كه درباره ژاك دريدا به زبانِ فارسي نگاشته شده يا آثاري كه از او يا درباره او به زبانِ فارسي ترجمه شده اند، عمدتاً آثاري بوده كه بر گرايش هاي زيبايي شناسانه دريدا متمركز بوده است و از فلسفه و انديشه سياسيِ او غفلت شده است. بايد دانست كه دريدا دارايِ فلسفه و انديشه سياسيِ منسجمي است كه ضرورتِ پرداختن به آنان به خوبي احساس مي شود. در جهانِ انگليسي زبان نيز، بيش از يك دهه نيست كه انديشه سياسيِ دريدا موردِ توجه جدي قرار گرفته است و آثاري به نگارش درآمده كه مستقلاً بر فلسفه و انديشه سياسيِ او متمركز بوده، يا مفاهيمِ زيبايي شناسانه او را در قالبي سياسي مطرح ساخته است. در مقاله حاضر، درصدد هستيم تا مفاهيمِ قانون، عدالت و مسئوليت را در فلسفه دريدا مورد كاوش قرار دهيم. در اين راستا، ابتدا به تمايزاتِ مابينِ قانون و عدالت مي پردازيم. اين امر به خصوص با مدنظر داشتنِ مفهومِ دريداييِ «واسازي» انجام مي پذيرد. هم چنان كه خواهيم ديد، در نزدِ دريدا، قانونْ «واسازي پذير»، و عدالتْ «واسازي ناپذير» است. سپس، نسبتِ هر يك از مفاهيمِ قانون و عدالت را با مفهومِ مسئوليت خواهيم سنجيد، و به اين نتيجه مي رسيم كه عدالت، برخلافِ قانون، ما را از به عهده گيري و تقبلِ مسئوليت، مبرا نمي سازد.

قانون، عدالت، مسئوليت، واسازي پذيري، واسازي ناپذيري، سرگشتگي