سنجش سطح توسعه پایدار با کاربرد شاخص توسعه انسانی (مطالعه موردی: استان¬های شمالغرب کشور)

مناطق مرزی در حیات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشورها نقشی اساسی ایفا می¬کند. بنا به دلایل متعدد این مناطق در مقایسه با سایر نقاط کشور، سطح توسعه یافتگی پایین تری داشته و این امر توجه و برنامه ریزی بیشتری را برای توسعه این استان ها می طلبد. اولین گام در بهبود وضعیت استان های مرزی، تعیین سطح توسعه¬یافتگی این استان هاست. در این راستا، شاخص توسعه انساني، در حال حاضر، قابل قبول¬ترين ابزار براي اندازه‌گيري رفاه و توسعه اقتصادي بوده و محاسبه اين شاخص براي شناخت و تحليل وضعيت رفاهي استان های مرزی ضروري به نظر مي رسد. بنابراین، این مطالعه با هدف سنجش و مقایسه سطح توسعه یافتگی استان های شمالغرب کشور با استفاده از شاخص توسعه انسانی انجام شده تا بتواند سطح مولفه هایی از قبیل درآمد، آموزش و بهداشت را در استان های مذکور بسنجد. برای این کار، شاخص توسعه انساني با استفاده از داده‌هاي سال های 1391 تا 1393 برای استان های مرزی شمال¬غرب کشور محاسبه شده و سطح توسعه یافتگی آنها تعیین شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که استان آذربایجان شرقی به لحاظ شاخص های آموزشی، بهداشتی و درآمدی در مقایسه با سایر استان¬ها وضعیت مطلوبتری داشته و شاخص توسعه انساني بالاتری نسبت به آنها دارد. استان کردستان نیز از حیث شاخص های مذکور بدترین وضعیت را داشته و پایین¬ترین سطح توسعه انسانی را داراست. همچنین شاخص توسعه انسانی محاسبه شده نشان داد که استان های مورد مطالعه از سطح توسعه یافتگی متوسط برخوردار بوده و شاخص توسعه انسانی آنها بین 0.5 و 0.8 می باشد. همچنین نتایج حاکی از صعودی بودن روند شاخص توسعه انسانی در تمام استان ها در بازه زمانی مورد مطالعه است.

شاخص توسعه انساني، استان های شمالغرب کشور، آموزش، بهداشت، درآمد.