بررسی سازگاری اکوتيپ‌های زعفران به منطقه اردبيل

زعفران (L. Crocus sativus) محصول ادويه‌اي، دارويی و صادراتی با ارزشي است كه بدون انجام فرايند خاصي قابل مصرف است. در زمان‌‌هاي مختلف شهرت و مرغوبيت جهاني اين محصول به منشا و خاستگاه آن ايران، تعلق داشته است. اين گياه در مناطق محدودی از کشور کشت و کار می شود و بررسی سازگاری آن به شرايط اقليمی جديد در کشور، موجب گسترش حوزه کشت و افزايش محصول و صادرات آن می شود. به همين منظور سه اکوتيپ مختلف از سه منطقه مهم كشت زعفران در استان خراسان شامل منطقه تربت حيدريه، كاشمر و قاينات تهيه و در سه منطقه مختلف در استان اردبيل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در چهار تكرار بطور يكنواخت كشت شدند. به مدت چهار سال صفات تعداد گل در هر متر مربع، وزن خشك كلاله‌ها در هر مترمربع برحسب گرم، عملكرد در هكتار برحسب كيلوگرم ياداشت شد. در پايان سال چهارم، تعداد پياز در هر بوته و وزن متوسط پيازهای هر بوته نيز ياداشت گرديد. تجزيه واريانس براي هر صفت در هر منطقه به صورت اسپليت پلات در زمان، تجزيه واريانس مركب براي سه منطقه و تجزيه پايداري انجام شد. نتايج حاصل نشان داد که سه اکوتيپ از نظر عملکرد با هم اختلاف معنی دار دارند و عملکرد اکوتيپ‌ها در سال ها و مناطق مختلف متفاوت است (اثر متقابل اکوتيپمحيط). عملکرد کوتيپ‌ کاشمر (95/4 كيلوگرم در هكتار) با عملكرد دو اكوتيپ ديگر اختلاف معني‌دار داشت. ضريب تغييرات محيطي اكوتيپ كاشمر نيز از دو اكوتيپ ديگر بيشتر بود ولي اختلاف بين اكوتيپ‌ها از اين نظر چندان زياد نبود.

اردبيل، تجزيه پايداری، تجزيه مرکب، زعفران، سازگاری