انتقام و انگيزه هاي آن در شاهنامة فردوسي و ايلياد و اوديسة هومر

انتقام¬¬ که امروزه از آن به عنوان نوعی ناهنجاری اخلاقی و عدالت بدوی یاد می¬شود؛ از جمله پندارهای حاکم بر آثار حماسي است که در ايلياد و اوديسة هومر، همانند حلقه¬های ارتباطی، حوادث را منطقی و پیوسته کرده و در هر سه بخش اساطیری، پهلوانی و تاریخی شاهنامه، امری بسیار مهم و واجد قداست تلقی شده است. با توجّه به اين که يکي از بهترين روش¬هاي تبيين هر مسأله¬اي مقايسة آن با نمونه¬اي هم¬شأن و هم¬جنس است، نوشتار حاضر، با هدف بررسی رويکرد اقليم¬هاي حماسه¬ساز ايران و يونان نسبت به انتقام، اقسام انتقام و انگیزه¬های شکل¬گیری آن را در حماسه¬های مذکور مورد مطالعه قرار داده تا به این پرسش پاسخ دهد که چرا انتقام از بن¬مایه¬های شاخص آثار حماسی و اصل¬اساسی و قابل احترام بوده است؟ یافته¬های تحقیق که به روش¬توصيفي-¬ تحليلي انجام شده، نشان می¬دهد که انتقام¬های مقدس در این آثار، انتقام¬هایی¬اجتماعی هستند که در غیاب هنجارهای قانون رسمی کشور، در قالب قصاص و مجازات خطاکاران به وقوع پیوسته¬است. این انتقام¬ها که صورت ابتدائی کیفر و مجازات عمومی به شمار می¬روند، در شاهنامه، بیشترین و در اودیسه، کمترین فراوانی را دارند و به جهت برخورداری از جنبة تأدیبی و تأمینی، ضمن جلوگیری از گسترش فساد و ناامنی در جامعه، ضامن اجرای عدالت و حیات افراد بوده¬اند.

انتقام، اوديسه، ايلياد، شاهنامه، فردوسي، هومر