بررسی مسئلۀ همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

از سال ۱۹۹۱ میلادی تا کنون بحث استقلال‌خواهی اقلیم کردستان عراق از بحران‌های اساسی این کشور بوده است. مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق برای رسیدن به این هدف در ۲۵ سپتامبر ۲۰۱۷ همه‌پرسی تعیین استقلال از حکومت مرکزی را برگزار کرد و عراق را تا آستانۀ خطر تجزیه‌طلبی و جنگ داخلی پیش برد. هدف نویسندگان این مقاله، رسیدن به پاسخی متقن و علمی به این پرسش است که مسئلۀ همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان عراق چه تأثیراتی بر امنیت جمهوری اسلامی ایران خواهد گذاشت؟ و در ادامه چه سناریوهای محتملی را برای آیندۀ اقلیم کردستان عراق می‌توان متصور بود؟ یافته‌های این مطالعه که مبتنی بر تئوری مدل سیکلی بحران مایلس هاگ است، بر این موضوع دلالت دارد که عقبۀ تاریخی این بحران، عملاً مربوط به دوران حکومت بعث صدام و در سال ۱۹۹۱و شکست دولت عراق از نیروهای ائتلاف به رهبری امریکاست. مرحلۀ تکوین این بحران، به سبب حملۀ امریکا به عراق، قدرتمند نبودن دولت این کشور، تعارضات میان گروه‌های عرب عراقی، ظهور داعش و فرصت‌طلبی اکراد در تحولات پس از سقوط صدام بوده است. در مرحلۀ سرکوب و جنگ‌های داخلی، می‌توان به چالش‌های نظامی اکراد و دولت مرکزی در قبال مسئلۀ کرکوک و مسائل ژئوپلیتیکی و اقتصادی اقلیم کردستان و درنهایت به مرحلۀ وساطت و میانجی‌گری به تأثیر تحریم‌های سیاسی و اقتصادی کشورهای منطقه نظیر ایران، ترکیه و عراق و مخالفت‌های بین‌المللی، مرگ جلال طالبانی، چالش‌های درونی اکراد در درون اقلیم کردستان اشاره کرد. روش پژوهش این مطالعه مبتنی بر روش آینده‌پژوهی و استفاده از منابع مکتوب و مجازی است.

اقلیم کردستان همه پرسی بحران های امنیتی جمهوری اسلامی ایران