تحلیل فضایی و اولویت‌بندی شهرستان‌های آذربایجان غربی به منظور توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاهش شکاف دیجیتال

در عصر حاضر فناوری اطلاعات و ارتباطات با غلبه بر محدودیت‌های زمانی و مکانی، به عنوان محور و کلید توسعه پایدار و مهم‌ترین معیار توسعه‌یافتگی، سیمای جهان و الگوهای زندگی را دست‌خوش تغییر کرده و در واقع هم علت و هم معلول توسعه به شمار می‌رود. شناخت و بهره‌گیری صحیح از فرصت‌های جدیدی که این پارادایم حاکم بر توسعه، به عنوان نیرومندترین ابزار توانمندسازی و برابر سازی در زمینه توسعه پایدار، جهت پیشبرد اهداف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و... برای شکل بخشیدن به عصر آینده ارایه می‌دهد مستلزم آگاهی و همراهی با این موج انقلابی است چرا که اندکی غفلت فرصت‌ها را به دیگران خواهد سپرد. در این میان رفع شکاف دیجیتال میان مناطق و اطمینان از دسترسی عمومی و یکسان واحدهای جغرافیایی جهت توسعه یکپارچه و همگون آن‌ها در درازمدت و ایجاد عدالت فضایی و جغرافیایی، باید به عنوان یکی از مهم‌ترین اولویت‌های برنامه‌ریزی در زمینه توسعه ICT قرار گیرد. بدین منظور، در این پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS و آزمون‌های آماری، توسعه‌یافتگی شهرستان‌های آذربایجان غربی از نظر شاخص‌های فناوری ارتباطات و اطلاعات در سال 1387 مورد سنجش، رتبه‌بندی و سطح‌بندی قرار گرفتند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در مجموع شهرستان‌های آذربایجان غربی از نظر شاخص‌های ICT با سطح توسعه‌یافتگی فاصله دارند و از نظر توسعه‌یافتگی ICT میان آن‌ها عدم تعادل و ناهمگونی و به عبارت دیگر «شکاف دیجیتال» وجود دارد؛ تا جایی که شهرستان ارومیه به عنوان رتبه اول از نظر توسعه‌یافتگی ICT نسبت به شهرستان چالدران به عنوان رتبه آخر، دو و نیم برابر توسعه‌یافته‌تر است. همچنین، توسعه‌یافتگی شهرستان‌های آذربایجان غربی از نظر ICT، با میزان جمعیت و به خصوص جمعیت شهری آن‌ها ارتباط مستقیم بالایی دارد. به منظور حذف و یا کاهش شکاف دیجیتال و ایجاد تعادل در زمینه توسعه در درازمدت، شهرستان‌های آذربایجان غربی جهت توسعه ICT اولویت‌بندی شده‌اند و پیشنهاداتی جهت بهبود وضعیت موجود فناوری اطلاعات و ارتباطات در استان ارایه شده است

فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ توسعه؛ شکاف دیجیتال؛ شهرستان‌های آذربایجان غربی؛ مدل تاپسیس