باور به تبعید روح از خاستگاه علوی به عالم فرودین، و اعتقاد به لزوم بازگشت روح به موطن اصلی، یک موضوع مشترک در تعالیم گنوسی و آموزه‌های تصوّف اسلامی است. این مقاله به شیوه تطبیقی ابعاد مختلف موضوع تبعید روح را در اندیشه باطن‌گرای این دو مکتب بازنموده‌است. برای نیل به این منظور ابتدا چهارچوب کلی نگاه متصوفه و گنوسیان به مسئله تبعید روح تبیین شده و سپس در ضمن تحلیل ساختار و بن‌مایه دو داستان «قصه سرود مروارید» و «قصه غربت غربی» از داستان‌های رمزی گنوسی و تصوّف اسلامی، وجوه اشتراک و افتراق آن دو مشخص گردیده است. نتیجه مقاله نشان می‌دهد که درک کلی از غربت روح و تبعید آن از عالم علوی بن‌مایۀ مشترک در اندیشه گنوسی و تفکر صوفیانه است و ریشه در گرایش‌های باطنی این دو مکتب دارد. بنابراین بهتر است از منظر توارد به این اشتراکات نگریسته شود. هر چند با توجه به سبقت تاریخی اندیشه گنوسی بر تصوف و سمت تقدم طرح بحث تبعید روح در آثار گنوسیان، می‌توان گفت، قصه غربت غربی و رساله حی‌ابن یقظان ابن‌سینا یا نی‌نامۀ مثنوی از تعالیم گنوسی به طور نسبی تأثیرپذیرفته‌اند و به نوعی دارای ساختار گنوسی‌اند
کلید واژگان :تبعید روح، گنوسی، تصوف، سرود مروارید، غربت غربی
ارزش ریالی : 350000 ریال
با پرداخت الکترونیک