بررسی عناصر بالقوه سمی آرسنیک، کادمیوم و نیکل به وسیله شاخص های کیفی آب و شاخص های آلودگی رسوبات در رودخانه کرخه

زمینه و هدف: عناصر بالقوه سمی جزء خطرناک ترین آلاینده های اکوسیستم های آبی می باشند. این پژوهش با هدف تجزیه و تحلیل شاخص های آلودگی محیط زیستی و ارزیابی عناصر بالقوه سمی در آب و رسوبات سطحی رودخانه کرخه در سال 1399 انجام شد. مواد و روش ها: در مجموع 180 نمونه آب و رسوبات رودخانه کرخه از سه ایستگاه مورد مطالعه بر اساس روش ASTM تهیه شد. سنجش عناصر مورد مطالعه به روش جذب اتمی و سیستم کوره گرافیتی و هیدرید با کمک دستگاه Perkin Elmer 4100 انجام شد. یافته ها: بیشینه عناصر مورد مطالعه در آب رودخانه ی کرخه مربوط به کادمیوم 8/01 میلی گرم بر لیتر و در رسوبات بیشینه 13/02 میلی گرم بر کیلوگرم مربوط به نیکل بود. غلظت کادمیوم، آرسنیک و نیکل در آب رودخانه ی کرخه در سه ایستگاه مورد مطالعه در مقایسه با حد مجاز استاندارد سازمان بهداشت جهانی بالاتر بود (0/05>p)، اما مقادیر آرسنیک و نیکل در رسوبات رودخانه کرخه در ایستگاه های مورد مطالعه در مقایسه با استاندارد ملی سازمان محیط زیست ایران پایین تر به دست آمد (0/05>p). همچنین میزان کادمیوم در رسوبات در ایستگاه اول (0/0=p-value) و دوم (0/255=p-value) رودخانه کرخه پایین تر استاندارد ملی سازمان محیط زیست ایران بود، اما غلظت این عنصر در ایستگاه سوم بالاتر از استاندارد به دست آمد (0/459=p-value). نتیجه گیری: شاخص های آلودگی آب رودخانه ی کرخه نشان داد که از نظر عناصر بالقوه سمی کادمیوم، آرسنیک و نیکل آلودگی کمی دارد و چنین به نظر می رسد که این آلاینده ها می توانند باعث مشکلات برای موجودات زنده شوند. با توجه به شاخص های آلودگی رسوبات، عناصر کادمیوم، آرسنیک و نیکل دارای غلظت بالایی بوده و تحت تاثیر فعالیت های کشاورزی و صنعتی حاشیه رودخانه کرخه هستند. چنین استنباط می شود سنگ های مادری و فعالیت های انسانی از بالادست رودخانه تا قسمت پایین دست این اکوسیستم آبی را تحت تاثیر قرار می دهد.

ارزیابی کیفیت آب شاخص های آلودگی عناصر بالقوه سمی ریسک سلامت انسان