ارزیابی سیستم‌های تشویق و تنبیه کارکنان با رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث در صنایع (مطالعه موردی: پالایشگاه گاز گورزین قشم)

زمینه و هدف: حوادث شغلی یکی از مهمترین مشکلات در کشورهای در حال توسعه است. برای کنترل این حوادث و پیامدهای ناشی از آن، رعایت اصول ایمنی مبتنی بر رفتار ایمن، می‌تواند مؤثر باشد. از آنجا که رفتار ایمن در نتیجه تشویق و یا تنبیه گروه هدف رخ می‌دهد، بنابراین این مطالعه با هدف بررسی رابطه سیستم‌های تشویق و تنبیه کارکنان با رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث در پالایشگاه گاز گورزین قشم انجام گردید. مواد و روش­ها: جامعه‌ آماری شامل همه‌ کارکنان پالایشگاه گاز گورزین قشم (300 نفر) بود. از بین آن‌ها از طریق فرمول تعیین حجم نمونه کوکران به روش تصادفی طبقه‌ای تعداد 169 انتخاب گردید و پرسشنامه‌های مورد نظر به آن‌ها جهت پاسخگویی داده شد که 109 نفر پرسشنامه را تکمیل کردند. متغیر تشویق و تنبیه به عنوان متغیرهای مستقل و متغیر روابط سازمانی شامل رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث به عنوان متغیر وابسته تعیین شدند. جهت انجام مراحل میدانی تحقیق از پرسشنامه حساسیت به تنبیه و تشویق (SPSRQ) استفاده گردید. یافته­ها: بر اساس آزمون همبستگی پیرسون بین رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث (روابط سازمانی) و تشویق همبستگی معنی‌داری مشاهده نشد (r = 0.018, n =106, P =0.854). همچنین بین رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث (روابط سازمانی) و تنبیه همبستگی وجود دارد (r = 0.605, n =106, P =0). با توجه به تحلیل واریانس ANOVA میزان F مدل رگرسیون برابر 122/60 و احتمال معنی‌داری آن برابر صفر می باشد، بنابراین مدل رگرسیون با متغیر تنبیه معنی‌دار است. نتیجه ­گیری: دو متغیر رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث (روابط سازمانی) و تشویق با یکدیگر ارتباطی ندارند، اما ارتباط بین روابط سازمانی و تنبیه مثبت است و متغیر تنبیه به صورت معنی­داری روابط سازمانی را پیش‌بینی می‌کند.

تشویق و تنبیه، اصول ایمنی، کاهش حوادث، رفتار ایمن، روابط سازمانی