فرهنگ و ادبیات بررسی تبادلات تجاری و فرهنگی بین ایران و هندوستان در عصر صفوی

فرهنگ مجموعه¬ی آداب و عقاید و اندیشه¬ها و آثار خلق شده و غیره در یک جامعه است که افراد با آن در آمد و شد هستند و درست از میان خودآگاه و ناخودآگاه هوشیاری اجتماعی عبور می‌کند. ادبیات را نیز می¬توان مجموعه¬ای از آثار نویسندگان و سخنوران کهن هر ملتی دانست که به صورت¬هایی از جمله حماسی، نمایشی، غنایی و تعلیمی تقسیم می شود. روابط ایران و هندوستان، قبل از اسلام، بر مبنای آداب و رسوم، نژاد، زبان مشترک بوده است. هزاران سال است که ملت ایران و هند، پیوستگی‌ها و وابستگی‌های اخلاقی و معنوی فراوان داشته که مظاهر آن در فرهنگ، هنر (اعم از ادبیات، شعر، نقاشی، معماری، غیره) دانش‌های مختلف متجلی شده است. عصرصفوی نیز یکی از اعصار مهم تاریخی در ایران به شمار می¬رود. این دوره در طی گسترش روابطی با هند تأثیرات چشم¬گیری را به ملت این سرزمین در ادوار شاهان مختلف انتقال داده است. شاه عباس و شاه طهماسب می¬توان گفت طولانی¬ترین حکومت را به خود اختصاص داده است. اما در نیمه¬ی دوم زندگی شاه طهماسب به دلیل بی¬اعنتایی شاه به ادبیات و هنر باعث مهاجرت برخی هنرمندان شاخص گشت که این خود باعث گسترش روابط و تبادلات فرهنگی و اقتصادی بین این دو کشور گردید. همایون با انتقال هنرمندان و ادیبان به دربار خویش به این روابط تحکیم بخشید. از این رو، تقلا جستیم تا با بهره جستن از شیوه¬ی پژوهش به صورت توصیفی- تاریخی، به تفحص و بازشناسی چگونگی تعاملات و ارتباطات بین هند و ایران پرداخته شود و طریقه¬ی انتقال فرهنگ و دلایل آن را مورد ارزیابی قرار دهیم؛ از این نگرگاه و پس از تحلیل و کنکاش در موارد فوق به نظر می¬آید با توجه به اینکه اکبرشاه و همایون و شاه طهماسب بیشترین دخالت در مهاجرت افراد داشته، دلایلی همچون تعصب مذهبی شاهان صفوی و امر سیاست و تجارت و تصوف و غیره در تعاملات فرهنگی – هنری ایران و هند تأثیر گذارمی-باشد. لذا این تبادلات باعث روابط حسنه ما بین ایران و هند دوره¬ی صفوی بوده، به دلیل تساهل و تسامح مذهبی طرفین نسبت به یکدیگر در این عصر موجب برقراری روابط و تبادل افکار و عقاید گردیده است. اهداف مقاله: 1: تبیین مهاجران ایرانی و هندی و گروه¬های فرهنگی این دو کشور، دلایل مهاجرت¬های فرهنگی بین ایران و هند 2: مطالعه و تفحص در روابط و تعاملات فرهنگی- ادبی بین کشورهای مذکور پرسش¬های مقاله: 1: چه کسانی در امر مهاجرت دخیل بوده و باعث رواج روابط فرهنگی هنری - ادبی شدند و دلایل این امر چه بوده¬ است؟ 2: تعاملات فکری و روابط تجاری و فرهنگی بین ایران و هند چگونه است؟

واژگان کلیدی: فرهنگ و هنر، ادبیات، روابط ایران و هند، دوره¬ی صفوی