سخنرانی: بررسی مبانی فلسفی رواندرمانی DBT و فلسفه دیالکتیکال در فرمایشات گهربار امام علی (ع) به عنوان راهبردهای درمانی تغییر در افراد خودکشی گرا

درمانDBT یا رفتار درمانی دیالکتیکی، یکی از رویکرد های جدید و کاربردی درمان های موج سوم است. که اصولاً در ابتدا برای درمان و کمک به بیماران خودکشی گرا توسط مارشال لینهان (1993) ابداع شد. از دیدگاه لینهان فهم فلسفه و تئوری زیر بنایی درمان DBT حایز اهمیت است. چرا که تعیین کننده ی نگرش درمانگر به رنج بیمار و پذیرش آن است. فلسفه این درمان برگرفته از دیدگاه هگل است که معتقد بود، دیالکتیک، سیر اندیشه است از طریق تز (وضع موجود)، آنتی تز (وضع مقابل) و سنتز (وضع مجامع). چنین درمانی که تأكيدي اساسی بر «پذيرش» و «تحمل» مأخوذ از تأمل غربي و مراقبه شرقي دارد. و حقیقت یا راهکار مشکلات را، نتیجه یکپارچه سازی میان رویکردهایی که بر تغییر (تنظیم هیجانی و کارآمدی بین فردی) و رویکردهایی که بر پذیرش بی قید و شرط واقعیت (هوشیاری فراگیر بنیادی و تحمل پریشانی) می داند؛ با این دیدگاه دیالکتیکی امام علی (ع ) " إضرِبُوا بَعضَ الرَّأيِ ببَعضٍ یَتَولَّدُ مِنهُ الصَّوابُ, وامخَضُوا الرَّأيَ مَخْضَ السِّقاءِ یُنتِج سَدیدَ الآراءِ. " که معتقد بود صواب، حقیقت و حل تنش، نتیجه تقابل ویکپارچه سازی اهداف یا موضوعات مختلف است، قابل مقایسه است. چرا که لینهان معتقد بود، هر اتفاقی که تز نامیده می شود گرایش به تولید یک نیروی مخالف خود یعنی آنتی تز دارد و درمانگر از طریق متعادل سازی، تضاد بین اهداف و اندیشه ها به یک موقعیت جدید و سنتز می رسد. با الهام از این حدیث و آیه قرانی "انا جعلناکم امه وسطا" و در کار با مراجعان مسلمان که به رفتارهای خودکشی گرایانه اقدام می کنند، می توان کمک کرد که خودکشی یک رأی یا راهکار ناکارساز است (اعتباربخشی و پذیرش مراجع) اما این تنها راهکار موجود، نیست. و بهتر است که راهکارهای سازگارانه ی دیگری جستجو شود و از طریق این تضارب و تقابل آرا یا راه حل ها است که موقعیت میانه، دیالکتیک و تغییر درمانی محقق می شود.

درمان DBT، فلسفه دیالکتیکی، امام علی (ع)، درمان خودکشی