تحلیل و رتبه بندی استان های کشور در کشت و تولید گیاه زراعی جو

جو از قديمي‌ترين گياهان زراعي است که در تمام نواحي گندم خيز دنیاكشت مي‌گردد. این محصول بدلیل ارزش غذایی و مصارف متعدد از جمله: استفاده در عنوان خوراک دام، در تهیه¬ی انواع نان و برخی غذاها، در فراورده های تخمیری، تولید ماءالشعیر و از همه مهمتر خواص دارویی آن (بعنوان یک غذايي بسيار مقوي، خاصيت نرم¬كننده، مفید برای كم¬خوني، سوء هاضمه، ‌زخم هاي ريوي، کاهش كلسترول، ...) و همچنین نیاز آبی کم و مقاومت بسیار خوب در برابر سرما و شوری، امروزه جو را در رده یکی از غلات مهم و استراتژیک قرار داده است. در همین راستا با عنایت به اهمیت توجه به این گیاه ذی قیمت در اقتصاد کشاورزی، پژوهش حاضر قصد دارد جهت بهره برداری صحیح و مطلوب تر برنامه ریزان و تصمیم¬گیران از ظرفیت های بالقوه و غنی در کشور، با تکیه بر روش¬هاي کمي به سطح بندي و مقایسه استان های کشور در کشت و تولید جو در بپردازد تا ضمن ارزیابی عملکرد آن¬ها، درجه برخورداری و میزان محرومیت مناطق نیز مورد تحلیل قرار گیرد. این بررسی با استفاده از منابع اسنادی سال 1390، درصدد است تا میزان توسعه کشاورزی (محصول جو) را براي 31 استان کشور که بعنوان جامعه آماری انتخای گردیده¬اند با استفاده از مدل تاپسیس و نرم افزارهای Excel وSpss با رویکردی توصیفی- تحلیلی، مورد ارزیابی قرار دهد. تحلیل سطح توسعه یافتگی مناطق مورد پژوهش حاکی از وجود شکاف عمیقی بین استان های کشور است. بطوری که استان های خراسان رضوی، فارس، لرستان، همدان با ضریب متوسط 91/0 به لحاظ کشت و تولید جو در سطحی بسیار توسعه یافته و استان کرمانشاه با 75/0 توسعه یافته بوده اند. در نقطه مقابل استان های خوزستان، آذربایجان شرقی، قزوین، اصفهان و تهران دارای توسعه متوسط و استان¬های آذربایجان غربی، مرکزی، خراسان شمالی، ایلام، کرمان، گلستان، مازندران و قم با ضریب متوسط 30/0 محروم بوده¬اند. نتایج همچنین نشان می¬دهد که بیش از 12 استان لرستان، گیلان، بوشهر، یزد، سیستان و بلوچستان، زنجان، البرز، خراسان جنوبی،کردستان، چهارمحال و بختیاری، کهکیلویه و بویراحمد و سمنان در رده مناطق بسیار محروم قرار دارند. این بررسی معتقد است تنوع اقلیمی و توان اکولوژیکی کشور و همچنین جایگاه مهم غلات در سلامت آحاد جامعه ایجاب می¬کند متولیان امر ضمن کسب شناخت دقیق، برنامه¬ریزی دقیق و مدیریت هدفمند، با بکارگیری روش¬های علمي زمینه لازم جهت بالا بردن تولید اقتصادی محصولات و نیل به خودکفایی در تهیه غلات کشور را فراهم سازند.

رتبه بندی استان های کشور، جو، تاپسیس