عوامل آلاينده و اثرات آنها بر اكوسيستم درياي خزر

دریای خزر بزرگترین آب داخلی در جهان است و از جنبه هاي مختلف زيست محيطي، اقتصادي و اجتماعي حائز اهميت می‏باشد. فشار شديد آلاينده ها به این توده آبی ارزشمند، آسیب‏های شدیدی را به دنبال داشته‏است. ورود انواع پسابها، ایجاد حوزه‏های نفتی، کشتیرانی و نیروگاهها از جمله عوامل آلودگی دریای خزر هستند. فاضلابهای صنعتی آلوده به فلزات سنگین و انواع گوناگون مواد شیمیایی، پسابهای کشاورزی، فاضلابهای شهری و روستایی همواره از سوي كشورهاي پيرامون وارد دریا می‏شوند. رودخانه‏های آلوده نقش اصلی را در این زمینه ایفا می‏کنند و مواد آلاینده را به دریا انتقال می‏دهند. از سوی دیگر، آلودگیهای نفتی شرایط زیست محیطی دریای خزر را با خطرات جدی مواجه ساخته‏است. مواد آلاینده روز به روز به حجم آب و رسوبات دریا افزوده می‏شوند و جذب بدن آبزیان می‏گردند. ذخیره شدن این آلاینده‏ها در بدن ماهیها و مصرف ماهیان آلوده، سلامتی انسان را به طور جدی تهدید می‏کند. در صورتي كه ورود آلاينده ها در سطح پايين صورت گيرد، جریانات و اختلاط آب در طبقات مختلف دریا، مواد آلاینده را در تمام نواحی دریا توزیع و غلظت آنها را در نواحی ساحلی کاهش می‏دهد. اما متأسفانه در اثر استمرار ورود آلاينده ها، دریا به تدریج مقاومت خود را از دست داده و پدیده خودپالایی دریا قادر به جبران خسارتها، بازسازی و احیای شرایط زیست محیطی نخواهد بود. بالا رفتن میزان آلودگی دریای خزرآسیبهای شدیدی به ذخایر ماهیان این دریا وارد می‏سازد و ادامه این روند می‏تواند منجر به انقراض برخی گونه‏ها شود. بنابراین لازم است که تدابیر ملی و بین‏المللی بیشتری جهت پیشگیری از خطرات این آلودگی‏ها اتخاذ گردد. بدين منظور، مطالعات اکولوژیک در مورد دریای خزر برای شناخت كامل عوامل آلودگی و دستيابی به راهكارهای كاربردی به منظور مقابله با اين پديده مخرب الزامی است.

آلودگي، درياي خزر، محيط زيست، پسابها، نفت