وجوه بلاغی دعای عرفه

دعای عرفه، دعایی است که در صحرای عرفات بر زبان امام حسین (علیه السلام) جاری گشت. امام (علیه السلام) در این دعا مضامین بلند عرفانی را با الفاظ فصیح و بلیغ درآمیخته است. این دعا میدان وسیعی از بلاغت اعم از معانی، بیان و بدیع را در برگرفته است. علم معانی یکی از بخش¬های مهم علم بلاغت است که در آن چگونگی مطابقت کلام با مقتضای حال شناخته می شود تا سخن با هدف از ایراد آن متناسب گردد. از شاخه های علم معانی، بحث جملات انشائیه طلبی است که در قالب های گوناگون امر، نهی، استفهام و نداء بکار می رود. گاه قالب های مذکور از غرض اصلی و اولیه خود خارج می شود و جمله طلبی غرضی دیگر یا اصطلاحاً «ثانویه» را می رساند. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به بررسی جملات انشائیه در دعای عرفه پرداخته است و اغراض ثانویه ای که در کتاب های بلاغی به آن اشاره شده استخراج نموده است. علاوه بر آن به اغراض نو یافته ای دست پیدا کرده که در کتاب های بلاغی کمتر به آن اشاره شده است.

دعای عرفه، بلاغت، علم معانی، انشاء طلبی