بررسی و کنترل روابط پدیدارشناسی و ایدئولوژی مردمی در معماری و شهرسازی گذشته ، معاصر و آینده ایران

معماری و شهرسازی با ایدئولوژی مردم ارتباط نزدیک دارد ، معماران و شهرسازان باید بنا و ساختمان را بر اساس تفکرات، باورها و فرهنگ مردم سرزمین طراحی و بسازند ؛ اما آنچه که امروزه شاهد آن هستیم این است که در معماری توجهی به ایدئولوژی مردم نمی شود . هنر معماری و شهرسازی بی شک یکی از بارزترین مظاهر تمدن هر قوم و ملت است و نوع چینش ساختمان ها رابطه ای تنگاتنگ با فرهنگ و اقتصاد آن جامعه دارد .معماری گذشته ایران از جمله میراث ارزشمند فرهنگی در جهان به شمار می آید و در طول تاریخ بر معماری سایر ملل و فرهنگ ها تأثیرگذار بوده است. با جستجو، تفکر، بررسی و کنترل الگوهای تاریخ معماری و شهرسازی ایران، این نتیجه حاصل می شود که با وجود آن که خلق هر یک از این الگوها در دوره ای از تاریخ معماری ایران بوده است؛ لیکن این شاخصه های معماری در دوره های بعد حضور می یابد، پالایش شده تکمیل می گردد و در نهایت با هویتی مستقل از دوره قبل نمود پیدا می کند. در مقابل معماری و شهرسازی پایا و ماندگار گذشته ایران، معماری و شهرسازی معاصر قرار دارد. معماری و شهرسازی معاصر ایران در گذر زمان همواره در جهت برقراری ارتباط با معماری گذشته و تداوم آن گام بر می دارد؛ لیکن تاکنون تمامی این تلاش ها بی نتیجه بوده است. حال این سوال مطرح می شود که: براستی مشکل کجاست؟ چرا از قله شکوه و بزرگی به یکباره فرو افتادیم و دیگر توان نگاه کردن بر بلندای تاریخ خود را نداریم؟ چرا از اصالت و هویت عاری ، و نظاره گر شده ایم تا دیگران راه را به ما نشان دهند ؟ در این مقاله با روش دلفی و پیمایشی سعی برآن داریم که دریابیم، امروزه چه بر سر معماری و شهرسازی معاصر ایران آمده است که آثار آن دارای الگو و شاخصه معماری نبوده و دیگر در زمره میراث بازمانده فرهنگی و تاریخی معماری در جهان مطرح نمی باشد. هنر معماری و شهرسازی از دیرباز تاکنون، در راستای این هدف شکل گرفته که مکان را برای آدمی آشکار سازد. در راستای ضرورت این امر، هدف این مقاله با استفاده از روش ایدئولوژی مردم و پدیدار شناسی بررسی می شود ، رسیدن به پاسخ این پرسش است که چگونه می توان به معماری و شهرسازی معاصر هویت و معنا را بازگرداند؟ و ایجاد حس و معنا به مکان به چه نوع تدابیر و طرح هایی نیازمند است؟ در انتها بر پایه ی یافته های این پژوهش ، می توان گفت با برگرداندن ایدئولوژی مردم و پدیدار شناسی به معماری و شهرسازی امروز و توجه به آنها می توان معنا و هویت را به آن بازگرداند و انسان معاصر را از فقدان معنا و در نتیجه لامکانی رهانید، که با در نظرگرفتن یافته های فوق، انسان می توان به این مهم دست یافت.

معماری گذشته ایران، معماری معاصر ایران، هویت ، فرهنگ ، ایدئولوژی مردم ، پدیدار شناسی