معنا شناسی درد و درمان در غزليات حافظ

درد یکی از واژگان کلیدی و پرکاربرد در حوزۀ عرفان و ادبیات است و بزرگان بی¬شماری از این واژه نه تنها به عنوان یک لفظ بلکه به عنوان کلیدی برای ورود به ساحتی بسیار گسترده و بی¬کران که در بر دارندۀ مفاهیم والایی چون طلب و عشق و شوق و همت جهت رسیدن به محبوب و مطلوب می¬باشد، استفاده کرده¬اند. در این نوشتار برآنیم با استفاده از مبانی نظری «معناشناسی»، واژة «درد و درمان» را در دیوان حافظ بررسی معناشناسانه کنیم. هدف از این‌کار،‌ کشف رابطة فرهنگ فارسی با جهان زبانی حافظ و به‌ویژه دریافت او از معنای واژة درد و درمان است. هرچند عنوان این مقاله معنا شناسی درد و درمان در غزليات حافظ است اما با توجه به اینکه واژه¬ها به ویژه در حوزۀ معناشناسی می‏توانند ارتباط بیشتر و بهتری با یکدیگر برقرار کنند و از جنبه¬ها و زوایای مختلفی در انتقال معانی مؤثر واقع شوند؛ لذا هر واژه¬ای که می‏توانست در کلام خواجه بیان کنندۀ مفاهیم درد یا درمان باشد نیز بررسی شده است؛ لذا در این نوشتار سعی شده با تکیه بر رهنمودهای پروفسور توشیهیکو ایزوتسو در کتاب مفاهیم دین و اخلاقی قرآن بر مبنای علم معناشناسی نه تنها درد و درمان در کلام خواجه بلکه بیشتر واژه‏هایی که به نحوی از نظر معناشناسی مرتبط با حوزۀ درد و درمان می¬باشند نیز بررسی شوند.

حافظ، ایزوتسو، معنا شناسی، درد، درمان