بررسی نقوش و تصاویر داستانی روی سفالینه¬ها

با بررسی موردی «سفالینه¬ها» در پهنۀ ادب منظوم فارسی، علاوه بر آشنایی با جنبه¬های ادبی سفالینه-ها که برای آفرینش تصاویر ادبی، مضمون سازی، حکایت¬پردازی، تمثیل و ضرب المثل، استعاره، تشبیه و کنایه، مجاز، ترکیبات اضافی و وصفی و ... ، به کار رفته¬اند، می¬توان به اطلاعات با ارزشی از سُنن، آداب و رسوم، علائق و سلایق زندگی مردم در ادوار گذشته نیز دست یافت. یکی از زیباترین کارکردهای هنری سفالینه ها، اطّلاعات با ارزشی است که از مطالعۀ نقوش و تصاویر نقش بسته بر روی سفالینه¬ها به دست می¬آید. به عنوان مثال حماسۀ «گیلگَمِش»، یکی از قدیمی¬ترین داستان¬های بشری است که بر روی سفالینه¬ها نقش بسته که از آن می¬توان به عنوان منحصر به فرد¬ترین سند اساطیری و حماسی تاریخ بشر یاد کرد. نتیجۀ این بررسی حاکی از آن است که سازندگان سفالینه¬ها با ادبیّات و فرهنگ جامعه¬ای که در آن می¬زیسته¬اند آشنایی و پیوند نزدیکی داشته¬اند و داستانهای مطرح ادبی و اجتماعی عصر خود را از خلال نقش زدن بر روی سفالینه، ثبت و ضبط کرده و با تعمق بخشيدن به دانش بشری، چشم اندازی زیبا از هنر را فراروی مُشتاقان و علاقمندان گشوده¬اند.

خاک رُس، داستان¬های تصویری، سُفال، سُفالینه، نقوش سفالینه¬ها