تأثیرگذارترین پژوهشگران در حوزۀ آی متریکس: نگاهی ترکیبی به شاخص های تأثیرگذاری

هدف: این پژوهش بر آن است تا تأثیرگذارترین پژوهشگران حوزۀ آی متریکس را با استفاده از شاخص¬های نفوذ اندیشه ای و نفوذ اجتماعی مورد شناسایی قرار دهد. در همین راستا، از شاخص¬های منتخب خانوادۀ اچ (شاخص اچ، شاخص جی، و شاخص اچ.سی) برای تعیین نفوذ اندیشه¬ای پژوهشگران از مرکزیت¬های هم تألیفی (مرکزیت رتبه، مرکزیت بینابینی، و مرکزیت نزیکی) استفاده شده است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش کتاب‌سنجی و همچنین رویکرد تحلیل شبکه¬های اجتماعی انجام شده است. جامعۀ پژوهش حاضر را کلیۀ مقاله‌های حوزۀ آی‌متریکس که در بازۀ زمانی 1978 تا 2014 در وبگاه علوم نمایه شده¬اند، تشکیل می‌دهد که تعداد آن 5944 رکورد می‌باشد. برای محاسبۀ شاخص‌های مرکزیت و شاخص اچ از نرم‌افزارهای یو.سی.آی نت و بایب اکسل استفاده شده است؛ شاخص‌ جی و شاخص اچ.سی نیز به‌صورت دستی و با فرمول نوبسی در نرم‌افزار اکسل محاسبه شده‌اند. پس از محاسبه همۀ شاخص‌های مورد مطالعه در پژوهش، با استفاده از بسته‌های نرم افزاری SPSS و LISREL به پرسش‌های همبستگی پاسخ داده شد. یافته¬ها: بررسی رابطه بین نمره¬های مرکزیت (نفوذ اجتماعی) و کارآیی حاکی از آن بود که بین سه نوع مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی از یک طرف و کارآیی از طرف دیگر همبستگی مثبتی وجود دارد. نتایج مربوط به همبستگی میان شاخص‌های نفوذ اجتماعی و شاخص‌های نفوذ اندیشه‌ای حاکی از وجود همبستگی مثبت بین این دو نوع نفوذ بود. به طور کلی و با توجه به پرونده‌های انفرادیِ ایجاد شده بر مبنای جمیع شاخص‌های اندیشه‌ای و اجتماعی که بر اساس مجموعه نمرات حاصل از شش شاخص اچ، اچ جی، اچ.سی، مرکزیت رتبه، بینابینی، و نزدیکی محاسبه گردید، به نظر می¬رسد «لیدسدورف» و «کوشا» به ترتیب تأثیرگذارترین پژوهشگر حوزه آی متریکس در سطح جهان و ایران می¬باشند. اصالت: با توجه به یافته‌های ارائه شده در این پژوهش، به نظر می‌رسد استفاده از شاخص‌های ترکیبی در حدّ متعادل این قابلیت را دارد که بینش نسبتاً عادلانه و واضح‌تری دربارۀ وضعیت و تأثیرگذاری پژوهشگران در یک حوزۀ علمی خاص ارائه نماید. بدین طریق این امکان وجود دارد که برای هر یک از پژوهشگران یک پروندۀ انفرادی ایجاد نمود. به طوری که از نتایج به دست آمده بتوان برای تصمیم گیری¬های مهمّی نظیر کمیته‌های ترفیع و ارتقاء، استخدام، اعطای گرنت‌های پژوهشی، و سایر موارد مشابه استفاده نمود.

آی‌متریکس، علم‌سنجی، نفوذ اجتماعی، نفوذ اندیشه‌ای، هم تألیفی، شاخص اچ، شاخص جی، شاخص اچ.سی