چکیده :

رشد شتابان شهرنشيني طي چهار دهه اخير سبب شده است كه فضاي فيزيكي _ كالبدي شهرها گسترش يافته و زمین‌های پيراموني خود را که اغلب اراضی کشاورزی مرغوب و باغات می‌باشند را از بین برده و در بافت و كالبد خود قرار دهند. گسترش تدريجي كالبد شهر به پيرامون و دست‌اندازی شهر به اراضي کشاورزی و باغات، محدودیت‌ها و زیان‌های زیست‌محیطی خاص خود را نيز تحميل می‌نماید. در این میان شهر كرج به دلیل همجواري با تهران در مدتي كوتاه به شدت رشد كرده و چون داراي صنايع و خدمات است جاذب جمعيت مهاجر بوده است. عواملي چون رشد طبيعي جمعيت به همراه مهاجرت و تبدیل شدن شهر كرج از شهركي به شهري صنعتي و خدماتي چنين رشد شتاباني را به اين شهر داده است. در اين پژوهش به منظور بررسی گسترش فیزیکی کلان‌شهر کرج و تأثیر آن بر تغییرات کاربری اراضی از تصاویر ماهواره‌ای لندست سال‌های 1363 و 1391 استفاده شده و با بهره‌گیری از تکنیک‌های سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی طبقه‌بندی و مورد ارزیابی، تحلیل و پیش‌بینی واقع شده است. طبق نتایج حاصله از بررسی تصاویر ماهواره‌ای طبقه‌بندی‌شده مساحت اراضی ساخته‌شده کلان‌شهر کرج از 4904 هکتار در سال 1363 به 11305 هکتار در سال 1391 رسیده است. که با این روند رشد طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته بر اساس مدل زنجیره‌های مارکوف و سلول‌های خودکار مساحت اراضی ساخته‌شده تا سال 1401 به 12954 هکتار خواهد رسید. نتایج حاصل از بررسی گستردگی شهری کرج با مدل هلدرن نشان می‌دهد که عامل جمعیت بیش‌ترین تأثیر را در طی 28 سال گذشته در گسترش فیزیکی شهر کرج داشته است به طوری که نقش عامل رشد بی‌قواره شهری را خنثی کرده است. همچنین مقدار آنتروپی شانون این شهر که به مقدار حداکثر نزدیک بوده نشان از رشد بی‌قواره این شهر در مقطع زمانی مورد مطالعه دارد.

کلید واژگان :

سنجش، گستردگی شهری، کلان‌شهر کرج، تصاویر ماهواره‌ای لندست، تغییرات کاربری اراضی



ارزش ریالی : 600000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک