برآورد اثرات مستقیم، غیرمستقیم و کل مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی ایران: مدل سیستم معادلات همزمان

بخش دفاعی در هر کشور در زمره بخش‌های استراتژیک آن کشور محسوب می‌شود که نقش مهمی در ایجاد امنیت داخلی و خارجی ایفا می‌کند و از کانال‌های مختلفی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم رشد اقتصادی را متأثر می‌کند. قرار گرفتن ایران در موقعیت حساس و استراتژیک خاورمیانه و مواجهه با تهدیدات امنیتی کشورهای بیگانه، سبب شده است تا سهم قابل توجهی از مخارج بخش عمومی به بخش دفاع اختصاص داده شود. در این راستا، هدف اصلی این تحقیق برآورد اثرات مستقیم، غیرمستقیم و کل مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی 1397-1368 می‌باشد. به این منظور از یک الگوی سیستم معادلات همزمان استفاده و روش حداقل مربعات سه مرحله‌ای، به‌عنوان روش مناسب برای برآورد آن انتخاب شده است. نتایج برآورد مدل نشان می‌دهد که اثر مستقیم مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی مثبت می‌باشد؛ به‌گونه‌ای که با یک درصد افزایش در بار دفاعی کشور، به‌طور مستقیم رشد اقتصادی حدود 17/0 درصد افزایش خواهد یافت. در مقابل، اثر غیرمستقیم مخارج دفاعی بر پس‌انداز و تراز تجاری منفی و معنادار می‌باشد. برآورد اثر کل مخارج دفاعی بر رشد اقتصادی نیز نشان می‌دهد که با یک درصد افزایش در سهم مخارج دفاعی از GDP، رشد اقتصادی کشور حدود 09/0 درصد کاهش می‌یابد.

مخارج دفاعی رشد اقتصادی سیستم معادلات همزمان