تحلیل اقتصادی اثرات توسعه تکنولوژی و مکانیزاسیون بر تولید بخش کشاورزی استان قزوین با استفاده از مدل برنامه¬ریزی ریاضی مثبت

در مطالعه حاضر، به منظور بررسی اثرات توسعه تکنولوژی و مکانیزاسیون بر تولید بخش کشاورزی استان قزوین، ابتدا روند تغییرات مصرف کود و سموم شیمیایی و بکارگیری ماشین¬آلات طی دوره زمانی 1390-1370 مورد بررسی قرارگرفت. سپس، با استفاده از تحلیل¬های رگرسیونی تأثیر تکنولوژی و مکانیزاسیون بر عملکرد محصولات عمده استان قزوین بررسی شد. در مرحله بعد، با لحاظ نمودن نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون در مدل برنامه¬ریزی ریاضی مثبت (PMP)، اثر سناریوی تلفیقی افزایش 10 درصد کود شیمیایی، کاهش 15 درصد سموم دفع آفات و افزایش 20 درصد ساعت کار ماشین¬آلات بر میزان عملکرد محصولات و سود ناخالص کشاورزان استان قزوین تجزیه و تحلیل شد. سناریوی تلفیقی فوق، با توجه به شرایط منطقه و حداکثر میزان تغییر نهاده¬ها در جهت افزایش سود ناخالص کشاورزان تعبیه شد. برای تخمین توابع و حل مدل PMP از نرم¬افزارهای Eviews و GAMS استفاده شد. نتایج نشان داد که بکارگیری مکانیزاسیون بر عملکرد کلیه محصولات منتخب استان قزوین اثر مثبت و معنی¬داری دارد. با اعمال سناریوی پیشنهادی نیز، سطح زیرکشت محصولات گندم و جو به میزان 5/3 و 6/1 درصد نسبت به سال پایه کاهش یافت، اما سطح زیرکشت سایر محصولات الگو از 5/2 درصد برای ذرت دانه¬ای تا 8/12 درصد برای چغندر افزایش یافت. سود ناخالص کشاورزان نیز 7/29 درصد نسبت به سال پایه افزایش یافت. در پایان، با توجه به اثرات مثبت توسعه مکانیزاسیون و خرده¬پا بودن اغلب کشاورزان استان قزوین، حمایت دولت در قالب ارائه تسهیلات بانکی و وام¬های با نرخ بهره کم به کشاورزان، برای خرید و بکارگیری ماشین‌آلات و ادوات مکانیزه در بخش کشاورزی این استان پیشنهاد شد.

برنامه ریزی ریاضی مثبت، تکنولوژی، تحلیل رگرسیون، عملکرد محصولات، قزوین