چکیده :

حضور اعراب در ایران و تداوم حضور آنها تا حدود سه قرن در این سرزمین، تأثیرات فوق العاده ای هم بر زبان و ادبیات ایرانیان و هم اعراب گذاشته است که در نظر غالب پژوهشگران از زاویه ای منفی مورد بازکاوی قرار می گیرد؛ اما در این مقاله سعی بر آن است تا با دلایل کافی و از زاویه ای مثبت نشان داده شود اگرچه شعر و ادبیات فارسی نمود بیرونی آشکاری در این دوران (قرون نخستین هجری) ندارد، اما نمی توان این مسئله را دلیلی بر سکوت و خاموشی ادبیات ایران در نظر گرفت؛ چرا که در این دوران زبان و ادبیات ایران به تدریج و در یک حرکت پویا (اما ناپیدا) روندی رو به رشد را طی کرده و زمینه شکوفایی شعر و ادبیات فارسی در قرن های بعد در همین زمان فراهم می شود. در این دوران اگرچه خط و زبان پهلوی به تدریج جایگاه خود را از دست داد، اما با گذر زمان و به موازات بروز توانمندی های ایرانیان، زبان فارسی متولد شده و با استفاده گسترده از خط عربی به عنوان ابزاری بسیار کارا و آسان (نسبت به سایر خطوط) که در سایه ی پذیرش دین مبین اسلام و استقبال شدید مردم از این آیین الهی، در قسمت های زیادی از ایران رواج یافته بود، با حمایت سردمداران حکومت های نیمه مستقل به زبان ملی ایرانیان تبدیل گردید. در واقع در این دوران ارتباط ایرانیان با اعراب با پشت سر گذاشتن فراز و نشیب های بسیار، در یک فایده ی دو طرفه از یک سو باعث وحدت زبانی میان ایرانیان و تمسّک آنها به زبانی نو و تازه و گسترش فراگیر آن شد و از سوی دیگر با حضور طبقه ی خاصی از ایرانیان در گستره ی شعر عرب خدمات ارزنده ای به زبان و فرهنگ عربی شده و دورانی از رشد و شکوفایی در این زبان به وجود آمد.

کلید واژگان :

شعر فارسی، شعر عربی، زبان، اعراب، خط عربی



ارزش ریالی : 350000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک