کارکردهای تربیتی خودکنترلی و نقش آن در سلامت روان از دیدگاه قرآن و روایات

مقدمه: خودکنترلی مدیریت بر خویشتن است که انسان به واسطه آن، خود را ملزم به انجام یا ترک برخی امور می‌کند. رسیدن به این مدیریت، از طریق مهار امیال بوده و مفهوم ضمنی آن، فرونشانی یا مهارکردن است که تأثیر به سزایی در سلامت روحی و معنوی دارد. هدف از این مقاله بیان راه‌های رسیدن به خودکنترلی و نقش آن در سلامت معنوی از دیدگاه قرآن و روایات است. روش: نوشتار حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی، با رویکرد قرآنی ـ روایی انجام شده است. یافته‌ها: پس از بررسی منابع اصیل اسلامی بیان می‌دارد، خودکنترلی یکی از مؤلفه‌های مؤثر در رسیدن به آرامش روان است. خویشتن‌داری زندگی را متعادل، صبر را زیاد و رابطه با معبود را مستحکم کرده و در نهایت به زندگی رنگ آرامش و سلامتی می‌دهد. نتیجه‌گیری: قرآن و روایات برای رسیدن به خودکنترلی دو راهکار ترسیم نموده‌اند، الف ـ شناختی: از طریق خداشناسی، خودشناسی، جهان بینی و...؛ ب ـ رفتاری: به ‌واسطه‌ خوف و رجا، حیا و عفاف، صبر، روزه که باید این دو، توأمان ایجاد شود، مؤلفه‌های شناختی قدرت درون را افزایش می‌دهد و مؤلفه‌های رفتاری، توان برون را تقویت می‌نماید که این دو باعث حرکت انسان در جهت رسیدن به خودکنترلی می‌شوند.

آموزه‌های دینی، تربیت، سلامت روان، خودکنترلی، خویشتن‌داری