دانش بومی پدافند غیرعامل در معماری و شهرسازی دوره های تاریخی ایران و نمونه های تکامل یافته این تجربه ها

.دفاع شامل دو وجه عامل و غیرعامل بوده که نوع اول مرتبط با سلاح‌های جنگی و نوع دوم، مجموعهٔ تمهیداتی است که آسیب‌پذیری مجتمع‌های زیستی را در مقابل تهاجم به حداقل می‌رساند. محدودهٔ این پژوهش بررسی پدافند غیرعامل در گذشته تاریخی ایران را در برگرفته و هدف از این نوشتار، نشان دادن چگونگی اجرای این تمهیدات در گذشته تاریخی ایران و در برخی موارد، چگونگی بهره‌گیری روش‌های نوین جنگی از این ایده‌هاست. دانش بومی در هر حیطه، به راه‌حل‌های تجربی انسان برای حل مسائل بر پایهٔ آموزه‌هایی از گذشتگان گفته می‌شود که در هر محیطی با توجه به شرایط ویژهٔ آن، می‌تواند متفاوت باشد. در حوزهٔ دفاع نیز باوجود بهره‌گیری جنگ‌های امروزی از سلاح‌های مدرن، بسیاری از ایده‌های گذشتگان قابل ارتقا و استفاده است. برای نیل به هدف مذکور الزامات معماری پدافند غیرعامل تبیین شده و ریشه‌های آن در گذشتهٔ ایران بررسی می‌گردد و در مواردی نوع الگوبرداری کشورهای دیگر از روش‌ها و ریشه‌های گذشته بررسی‌شده است که این مورد درواقع کاربرد عملی این پژوهش است. ماحصل این ریشه‌یابی کمک به بومی نمودن مبحث دفاع غیرعامل و استفاده از تجربیات پیشین در طرح‌های آمایش دفاعی کلان است.

پدافند غیرعامل، دفاع بومی، دفاع شهری، آمایش دفاعی.