سيستان در گذر زمان

سیستان به عنوان یکی از مراکز تمدن باستانی در شرق ایران؛ در ادوار مختلف تاریخی، عناوین و اسامی متعددی را بخود دیده است. هر یک از این عناوین، بنا به عوامل مختلف تاریخی، جغرافیایی و یا متأثر از تسلط گروههای مختلف قومی و سیاسی حاکم بر آن، بدان نهاده شده است. زرنگ، درنگیانا، سکتسان، سجستان، زابل، زاول، نیمروز و غیره از جمله این عوامل و اسامی می¬باشند. آب فراوان رودخانه و دریاچة هامون که از گذشته¬های دور تاریخی در این سرزمین جریان داشته است، موجب شد تا هخامنشیان بدان «زرنگ» نام نهند؛ و یونانیان با نام «درنگیانا» از آن یاد نمایند، و معرب شده آن با نام «زرنج» در تاریخ بسیار یاد شده است. با تسلط سکاها بر این سرزمین، بدان «سکستان» و «سکسار» نام نهاده¬اند، و معرب آن «سجستان» نامیده شده است «زابل» و «زاول» نیز ریشه در زره، زرآب و زریه و غیره دارند؛ که همه به معنای منطقة پرآب و آبخیز می¬باشد. بالاخره ذکر عنوان «نیمروز» بر این سرزمین، مهمترین تأثیر را از عامل جغرافیایی داشته است؛ بدین معنی که سیستان از دوره¬های قبل از تاریخ و اوائل دوره تاریخی، مرکز جغرافیایی جهان مسکون و شناخته شده آن دوره¬ها بوده و نصف¬النهار مبدأ از مرکز آن می¬گذشته و بدین لحاظ بدان «نیمروز» گفته¬اند.

سیستان، نیمروز، زابل، سیوستان، سکستان.