عطار نیشابوری در مثنوی مصیبت نامه از شگردهای ادبی خاصی استفاده می کند تا علاوه بر ملوس تر ساختن مفاهیم متعالی ، نگرش تازه ای از انسان و جهان بنمایاند
یکی از این شگردها ی ادبی ، کاربرد تقابل های دوگانه در مسیر سالک طریقت است. عطار معتقد است که هیچ معنایی در مسیر طریقت بدون عنصر متقابلش به کمال نمی رسد.
