تبیین فراتحلیل مسائل پایداری زنجیره تامین و مدیریت ریسک

با توجه به اهمیت مسائل پایداری زنجیره تامین و مدیریت ریسک در صنایع مختلف و محیط زیست، در سال های اخیر مجلات و محققان زیادی، پژوهش های خود را معطوف به این حوزه نموده اند. لذا، هدف از این مطالعه، شناسایی مسائل پایداری زنجیره تامین و مدیریت ریسک در صنایع مختلف است، که در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی مطرح می‌باشد. در نهایت سعی شده تا یک جمع بندی از مدل‌ها و عوامل پایداری زنجیره تامین ارائه شود. در این مطالعه مروری که در سال 1397 انجام شده است، از مقالات نمایه شده در پایگاه‌های اطلاعاتی پروکوییست، اس.آی. دی، مگیران، آوید، ایرانداک، ساینس دایرکت، فرنسیس تیلور، امرالد، کورنِس، اشپرینگر، گوگل اسکالر و اسکوپوس استفاده شده است. مجموعه مقالات بررسی شده، شامل 75 مقاله (از 19 کشور مختلف) بود که تحقیقات کیفی و کمّی مربوط به ۱۵ سال اخیر (از سال 2003 تاکنون) را به زبان‌های فارسی و انگلیسی دربرداشت. پژوهش‌هایی که حجم نمونه و نحوه اجرای نامشخصی داشتند یا فقط روی مدیریت ریسک یا زنجیره تامین انجام شده بودند، از روند مطالعه حذف شدند. همچنین مقالاتی که متن کامل آنها در دسترس نبود نیز از مطالعه حذف شد. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که شیوع زباله‌های جامد، مایع و گاز در سرتاسر زنجیره‌های تامین و ایجاد ریسک‌ها و آسیب‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی در صنایع مختلف، بر ضرورت تلاش جهت یافتن راه‌حل‌هایی برای ارائه هرچه بهتر خدمات تأکید دارد. با این حال در این زمینه، پژوهش‌های کیفی، بسیارمحدود بوده است. نتایج بیانگر آن بود که در بیشتر جوامع، دانش لازم درباره مدیریت پایداری در صنایع مختلف و کنترل ریسک‌ها به طور علمی کم بوده است. با توجه به پایین بودن آگاهی و دانش مورد نیاز در سطوح مختلف پایداری در زنجیره تامین و همچنین مدیریت ریسک در پایداری زنجیره تامین، آگاه‌سازی جامعه صنعتی به ویژه صنایعی که به نحوی با این معضل درگیر هستند، از مهمترین برنامه‌هایی است که می‌تواند در درجه اول به شناخت و دستیابی مناسب‌تر به شیوه‌های مدیریت ریسک در پایداری زنجیره تامین منتهی شود و درآینده آن را نیز بهبود بخشد. همچنین به نظر می رسد باید به دنبال ارائه راهکاری برای افزایش توجه مسئولان به این امر بود. برای رسیدن به این مهم باید نیازسنجی مرتبط صورت گیرد تا براساس آن سیاست‌های متناسب و لازم درنظر گرفته شود و از این طریق بتوان به ارتقاء و بهبود پایداری زنجیره تامین جامعه صنعتی کمک کرد.

پایداری، زنجیره تامین، مدیریت ریسک