بررسی نقش تعدلیگر تعصب مذهبی در قصد رفتار اخلاقیمصرفکنندگان؛ موردپژوهی: مصرفکنندگان مواد غذایی در شهر اصفهان

سابقه و هدف: اخلاق در آموزه‌های دینی جایگاه رفیعی دارد و امروزه شاهد توجه به اخلاق در رفتارهای مصرف‌کننده هستیم. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تعدیل‌گر تعصب مذهبی بر قصد رفتار اخلاقی مصرف‌کنندگان، به انجام رسیده است. روش کار: این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش در زمرۀ تحقیقات توصیفی-پیمایشی قرار دارد. جامعۀ آماری تمامی مصرف‌کنندگان مواد غذایی شهر اصفهان در پاییز و زمستان سال 1395 بودند. با توجه به حجم جامعۀ نامحدود، از فرمول نمونه‌گیری کوکران استفاده شد؛ بنابراین، حجم نمونۀ آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و در نظر گرفتن سطح خطای 07/0، 196 نفر در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسش‌نامۀ استاندارد بود که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر 852/0 محاسبه و تأیید شد. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌هایِ جمع‌آوری‌شده از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. در این پژوهش همۀ موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله هیچ‌گونه تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند. یافته‌ها: نتايج پژوهش حاکی از این است که نگرش؛ هنجارهای ذهنی، اخلاقی و توصیفی و همچنین کنترل رفتاری ادراک‌شده بر قصد رفتار اخلاقی تأثیر معنی‌داری داشت و در نهایت نیز نقش تعدیل‌گر تعصب مذهبی تأیید شد. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته­‌ها می­‌توان گفت با وجود اینکه جامعۀ ایران جامعه‌ای مذهبی است؛ مصرف­کنندگان، فارغ از هرگونه گرایش و تعصب مذهبی، به رفتار اخلاقی گرایش دارند و این مسئله بیشتر ریشه در هنجارهای حاکم بر فرد دارد. در این زمینه، بررسی و فهم هنجارهای حاکم در تغییر الگوی رفتار اخلاقی مصرف‌کنندگان اهمیت بسیاری دارد.

تعصب مذهبی ، رفتار اخلاقی