مفهوم‌پردازی انگل سازمانی و ارائه مدل مقابله با آن با استفاده از تکنیک داده بنیاد

انگل سازمانی، استعاره‌ای از مفهوم انگل در ساختار بدن موجودات زنده است که از محیط پیرامون خود بدون اینکه هیچ منفعتی برای محیط داشته باشد، استفاده می‌کند؛ بنابراین هدف این پژوهش، مفهوم‌پردازی و تشریح استعاره انگل سازمانی و ارائه مدل مقابله با آن با استفاده از تکنیک داده‌بنیاد است. روش تحقیق این پژوهش از نظر هدف، بنیادی و از نظر ماهیت، اکتشافی است که با استفاده از تکنیک داده‌بنیاد با ابزار مصاحبه نیمه‌ساختار یافته در بین جامعه آماری 15 نفره خبرگان اساتید دانشگاه و نیروی انتظامی همدان، که به صورت نمونه‌گیری گلوله برفی صورت گرفته بود، انجام شد که یافته‌ها با استفاده از کدگذاری و مقوله‌بندی، استخراج گردید. یافته‌ها حاکی از آن بود که 5 مقوله اصلی شامل عوامل علی دارای هفت مقوله(ارتباطات، عدم ارزشیابی، اخلاقیات، فرهنگ کوتوله‌پروری، عدم استراتژی، عوامل فردی و عوامل سازمانی)، عوامل مداخله‌ای دارای شش مقوله(ارزش‌های تخریبی، کاتالیزگر اجتماعی، کاتالیزگر روانی، کاتالیزگر اقتصادی، ملاحظات امنیتی و تعاملات کارکنان)، عوامل زمینه‌ای دارای پنج مقوله(نوع سازمان، فرهنگ، دوره ضربه، سیاست‌های دولت، بودجه‌ریزی)، استراتژی‌های مقابله دارای شش مقوله (تفکر سیستمی، آموزش، چابک‌سازی، توانمندسازی، شناسایی انگل و برخورد با انگل)، پیامدها دارای شش مقوله(تعالی سازمانی، افزایش تعهد، مشارکت کارکنان، ارتقای اخلاقريال جلوگیری از فساد و انضباط اداری) و مجموعا 294 کد، بر اساس تکنیک داده‌بنیاد استخراج گردید. نتایج نشان داد که انگل‌های سازمانی به عنوان پدیده‌ای مخرب، می‌توانند منابع مادی و معنوی سازمانی، سرمایه‌فکری، استعداد و دانش ارزشمند سازمان را از بین ببرند و سازمان را به پایین‌ترین میزان اثربخشی و کارایی نزول دهند.

انگل سازمانی، آسیب‌شناسی، منابع سازمانی، منابع انسانی، داده‌بنیاد