تحليل عدم تقارن آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت تکانه‌های قيمتی نفت بر چرخه‌های تجاری ايران: کاربردی از رهيافت غيرخطی هم‌انباشتگی پنهان

شناسايی چرخه‌های تجاری اقتصاد ايران، گويای تأثيرپذيری بالای اين چرخه‌ها از تکانه‌های قيمتی نفت است. از طرفی شواهد تجربی نشان می‌دهد که آثار افزايش قيمت نفت در کشورهای صادرکننده نفت نيز همانند کشورهای واردکننده، به اندازه کاهش قيمت آن نيست. اين مقاله سعی دارد آثار کوتاه‌مدت و بلندمدت نامتقارن قيمت نفت را بر روی چرخه‌های تجاری اقتصاد ايران طی دوره‌ی زمانی (1389-1350) بررسی کند. به اين منظور ابتدا به‌وسيله فيلتر ميان‌گذر کريستيانو ـ فيتزجرالد (CF) (2003)، چرخه‌های تجاری اقتصاد ايران شناسايي؛ سپس با استفاده از رهيافت هم‌انباشتگی پنهان و مدل تصحيح خطای تجمعی (CECM) (ارائه‌شده توسط گرنجر و يون (2002)) اين اثرات نامتقارن اندازه‌گيری شده‌اند. اين رهيافت علاوه بر تحليل غيرخطی رابطه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت بين متغيرها، از قابليت بسيار مهم ديگری مبنی بر مدل‌سازی عدم تقارن موجود بين متغيرهای مختلف برخوردار است. يافته‌های اين تحقيق نشان می‌دهد که در کوتاه‌مدت و بلندمدت، آثار تکانه‌های منفی قيمت نفت بر چرخه‌های تجاری و وقوع رکود اقتصادی، شديدتر و بيشتر از آثار تکانه‌های مثبت آن بر چرخه‌های تجاری و وقوع رونق اقتصادی است.

قيمت نفت، چرخه‌های تجاری، هم‌انباشتگی پنهان، عدم تقارن، مدل تصحيح خطای تجمعی (CECM).