چکیده :

طی چند دهه اخیر جهان شاهد تغییرات اقتصادی، اجتماعی، فنی و محیطی عمده‌ای بوده است که به‌طور عمیقی بر الگوهای شهرنشینی، فعالیت‌های انسانی و سبک زندگی تأثیر گذاشته‌اند؛ چنان‌که چالش‌های جهانی‌شدن، اقتصاد دانش‌محور، جامعه شبکه‌ای، تغییرات آب‌وهوایی، فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات، فناوری‌های حمل‌ونقل، شکاف دیجیتالی، شهرنشینی سریع و افزایش روزافزون شهرها به موضوع‌های اصلی پژوهشگران، برنامه‌ریزان، سیاست‌گذاران و مدیران تبدیل ‌شده‌اند. در همین راستا، شهر دانش‌محور از مفاهیم جدید در حوزه مطالعات شهری است که با توجه به مسائل و مشکلات روزافزون شهرها و لزوم مدیریت و توسعه این سیستم بر مبنای دانش مطرح شده است. شهر دانش‌محور رویکردی توسعه‌ای است که هدف نهایی آن دستیابی به توسعه شهری پایدار و پیشرفت اقتصادی است. این شهرها می‌توانند با بهره‌گیری از دانش، راه‌حل‌های مؤثری برای مشکلات یافته و در عرصه رقابت جهانی فرصت‌های تازه‌ای را ایجاد کنند. به‌علاوه، رویکرد دانش‌محوری بر نظریات برنامه‌ریزی آینده نیز تأثیرگذار خواهد بود. ازاین‌رو، این مقاله با روشی کیفی پس از بیان جریان‌های تأثیرگذار بر پیدایش مفهوم توسعه شهری دانش‌محور و معرفی ویژگی‌های آن، ردپای رویکرد دانش‌محوری را در نظریات برنامه‌ریزی ارائه می‌نماید. نتایج نشان می دهد همان‌طور که برنامه‌ریزی خردگرا و برنامه‌ریزی جامع تحت تأثیر اقتصاد سرمایه‌داری بودند، در برنامه‌ریزی مشارکتی رد پای اقتصاد دانش‌محور مشاهده می‌شود؛ به‌طوری‌که نقش برنامه‌ریز از دانای کل به تسهیل‌گیر تغییر کرده و پایه‌های اقتصادی برنامه‌ریزی نیز از اقتصاد سرمایه‌داری به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کرده‌اند. لذا به نظر می‌رسد نظریات برنامه‌ریزی آینده، به سمت رویکرد مبتنی بر برنامه‌ریزی دانش‌محور درحرکت باشند.

کلید واژگان :

شهر دانش‌محور، نظریات برنامه‌ریزی، شهر آینده، توسعه شهری متن کامل



ارزش ریالی : 300000 ریال
دریافت مقاله
با پرداخت الکترونیک