صلح آموزی با اتکاء به مبانی عرفان اسلامی

صلح، از جمله مهم ترین ضرورت ها و نیازهای جهان امروز تلقی می شود. بنابه نظر بسیاری از صاحب نظران و اندیشمندان تربیتی، آن را بایستی جزء مهم ترین اهداف تربیتی به شمار آورد. چنین به نظر می آید که اهمیت این موضوع برای جوامع مسلمان دو چندان باشد؛ چرا که به دلایل مختلف، صلح در این گونه جوامع در معرض خطر قرار دارد. از جمله مهم ترین دلایل این امر می توان به نوع قرائت های اسلامی رایج در این گونه جوامع اشاره کرد. برای این منظور، گمان می رود تدوین برنامه ی آموزشی مبتنی بر صلح بتواند از بار نزاع در این جوامع بکاهد و بستری را برای رسیدن به گفت¬وگو فراهم سازد. بنابراین دغدغه و مسأله اصلی محققین در رابطه با صلح و آموزش آن، نوع نگاه قرائت های مختلف اسلامی است. بر اساس این دغدغه، مطالعه ی حاضر در صدد است تا امکان صلح و آموزش آن را بر اساس مبانی فلسفی عرفان اسلامی به عنوان یکی از مهــم ترین نحله های فکری موجود در تاریخ جهان اسلام تبیین نماید. از این رو پرسش های این مطالعه عبارتند از: 1- عمده ترین مفروضه های فلسفی عرفان اسلامی چه هستند؟ 2- دلالت های این مفروضه ها برای آموزش صلح، چه می توانند باشند؟ مطالعه ی حاضر یک پژوهش کیفی است؛ که به روش تحلیلی – استنتاجی در ابتدا به استخراج و توصیف مفروضه¬های بنیادین عرفان اسلامی پرداخته است، سپس به استنتاج دلالت¬های تربیتی این مفروضه ها برای آموزش صلح، کوشیده است. نتایج پژوهش حاضر، گواه بر این بوده است که اصل وحدت، اصل ظاهر و باطن، عشق و زیبایی، فطرت، تزکیه و تهذیب و دلالت های آن ها، شرایط و بستر تربیتی مناسبی را برای به حداقل رساندن دشمنی و دگرگون سازی مفهوم دشمن فراهم کرده و در نتیجه تحقق صلح آموزی را در نظام تعلیم و تربیت به ویژه تربیت دینی، امکان پذیر می سازد.

عرفان اسلامی- تعلیم و تربیت اسلامی - صلح