بررسي ميزان افت آب زيرزميني دشت مهران و ارتباط آن با خشکسالي هاي اخير

هدف اصلي اين تحقيق ارزيابي و بررسي ميزان تأثير نوسانات بارش بر سفره آب زير زميني در نقاط مختلف دشت مهران در استان ايلام است. در اين بررسي ابتدا کليه آمار و اطلاعات بارش ها در يک دوره 14 ساله از سال آبي 75-1374 تا 88-1387 و همچنين اطلاعات سطح آب زيرزميني و 26 حلقه چاه پينرومتريک دشت مهران جمع آوري گرديد. سپس بارش هاي مختلف سري هاي زماني و تحليل هاي آماري (رگرسيون)، نحوه ارتباط و همخواني بارندگي و رفتار سطح آب زيرزميني (ميزان ذخيره) مشخص گرديد و سپس با انجام تست هاي لازم در خصوص بررسي صحت داده ها و اطلاعات موجود، از روش هاي متداول آماري و به کمک نرم افزارهاي تخصصي از جمله Spss، Surfer، Arc GIS و Excel به تجزيه و تحليل پارامترهاي مختلف اقليمي پرداخته شد. نهايتاً يک رابطه کلي بين بارش و تغييرات سطح آب زيرزميني در نقاط مختلف دشت مهران بدست آمد که به راحتي بر اساس بارندگي سالانه مي توان پتانسيل آب زيرزميني را بدست آورد. سپس با مقايسه داده هاي بارندگي و سطح تراز آب زير زميني دشت مهران نقشه تغييرات تراز آبخوان بدست آمد که اين نقشه نشان داد که سطح آب زير زميني در کل دشت مهران افت داشته است و بيشترين ميزان افت تراز آب زير زميني در نواحي مرکزي دشت مشاهده شده است. به طور کلي ميزان افت تراز آب زير زميني در طي اين دوره 14 ساله بيش از 11 متر بوده است. بهره برداري از آبخوان آبرفتي در اواخر بهمن و اوايل اسفند آغاز مي شود، بنابراين از اسفند ماه به بعد به علت بهره برداري بي رويه از آبخوان آبرفتي سطح آب زير زميني پايين مي رود. همچنين در اواخر فروردين ماه قطع بارندگي سالانه مزيد بر علت شده و ميزان افت تراز آب زير زميني تشديد مي شود. به طور کلي ميزان افت تراز آب زير زميني دشت مهران در طول 14 سال مورد مطالعه (سال هاي آبي 75-1374 تا 88-1387) از خيز تراز آب زيرزميني بيشتر بوده است. در حال حاضر با توجه به تعداد زياد چاه هاي حفاري شده در دشت مهران و فعال شدن چاه هاي کشاورزي غير فعال که قبلاً پروانه بهره برداري آنها صادر شده، حتي در صورت نزول بارش مناسب، تراز آب زير زميني اُفت خواهد داشت.

نوسانات بارندگي – سطح آبخوان- پيزومتر- دشت مهران- ايلام