نیازسنجی، طراحی و پیاده‌سازی وب‌سایت آموزشی-تعاملی در ارتباط با افراد ناشنوا و سنجش رضایت کاربران آن

مقدمه و اهداف: کاهش شنوایی به عنوان یکی از شایعترین معلولیت‌ها در جهان شناخته شده است. ناشنوایان و کم شنوایان افراد ناتوانی هستند که باتوجه به بسته بودن کانال شنوا ییشان مجبورند تمام تجربه‌هاي خود را با استفاده از بقیه حسها از جمله حس بینایی کسب کنند. ناشنوایان وخانواده‌های آنها نیاز دارند که اطلاعاتی در مورد راههای ارتباطی با دیگران، تکنولوژی، توانبخشی و... داشته باشند. از این رو استفاده از فناوریهای ارتباطی از راه دور مانند وب سایت‌ها می‌تواند در بهبود ارتباطات ناشنوایان و جستجوی اطلاعات توسط آنها مفید باشد. بنابراین هدف از این مطالعه، بررسي نيازهای اطلاعاتي افراد ناشنوا، طراحي یک وب سایت آموزشی - تعاملي در ارتباط با افراد ناشنوا بر اساس نياز‌های اطلاعاتي آنها و سنجش رضایت کاربران آن بود. روش‌ها: مطالعه در سه مرحله طی سالهای 96-95 در شهر کرمان انجام شد. در مرحله اول مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفت. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه ای که روایی آن توسط متخصصین و پایایی آن به روش ضریب توافق کاپا مورد تایید قرار گرفت، جمع آوری شد، سپس داده‌ها با استفاده از نرم افزار‌های Spss، Excel و R مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در مرحله دوم مطالعه وب سایت بر اساس نرم افزار جوملا و با استفاده از نتایج حاصل از مرحله اول طراحي و پس از تایيد توسط متخصصين، محتوا درون آن قرار داده شد. و برای تهیه کلیپ‌های آموزشی از نرم افزار Adobe premiere استفاده شد. مرحله سوم مطالعه به صورت توصيفي - مقطعي انجام گرفت. در این مرحله وب سایت به افراد ناشنوا، والدین و معلمان ناشنوا معرفي شد و از آن‌ها خواسته شد تا طي بازه ی زماني 2 ماهه از وب سایت بازدید نمایند. ميزان رضایت والدین از وب سایت نيز با استفاده از پرسشنامه ای که درون وب سایت بصورت آنلاین قرار داده شد، بررسي شد. سپس داده‌ها با استفاده از نرم افزار Spssو Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: بیشترین نیازهای افراد ناشنوا در ارتباط با سلامت فردی خود ناشنوایان (6/82%)، ارتباط با متخصصین ناشنوایی از جمله گفتار در مان‌ها (9/85%)، ناشنوایی و کم شنوایی (1/39%)، کاشت حلزون (38%) و بیماریها و اختلالات گوش (5/31%) بود. اکثر ناشنوایان از زبان اشاره و وسایل کمک شنوایی استفاده می‌کردند و بیش از نیمی‌از آنها در منزل کامپیوتر داشتند که توانایی استفاده از آن و اینترنت را داشتند. بین سن و افرادی که از زبان اشاره و وسایل کمک شنوایی استفاده می‌کردند با میزان نیاز‌های اطلاعاتی آنها ارتباط معنی داری وجود داشت. وب سایت طراحی شد و دارای 7 منوی اصلی بود بطور کلی 642 در بازه ی زمانی 2 ماهه از وب سایت بازدید کردند و 86 پرسشنامه تکمیل شد. اکثریت (8/98%) آنها گزارش کردند که چنین وب سایتی برای افراد ناشنوا بسیار مفید می‌باشد. بیشترین میزان رضایت کاربران وب سایت از کلیپ‌های آموزشی بود. 3/66% از کاربران میزان رضایت خود را از وب سایت "عالی "، 9/27% "خوب" و 8/5% متوسط گزارش کردند (امتیاز میانگین 61/0± 6/4). نتیجه گیری: در بخش یک این مطالعه مهمترین نياز‌های اطلاعاتي افراد ناشنوا را مشخص کرد که از آن، به منظور توسعه ی یک وب سایت تخصصي (Deafpeople.ir) جهت ارائه ی اطلاعات با کيفيت و جامع در ارتباط با مسائل آموزشی افراد ناشنوا استفاده شد. در این بخش از مطالعه با ایجاد یک وب سایت آموزشی و تعاملی برای ناشنوایان و به زبان مادری آنها و قابل فهم علاوه بر اینکه به ناشنوایان آموزشهای لازم داده می‌شود و می‌تواند ابزاری جهت آموزش والدین ناشنوا باشد و به آنها در فراگیری نکات لازم در زمینه راههای ارتباطی با کودکان و بطور کلی نیازهای اطلاعاتی افراد ناشنوا و نیمه شنوا و والدین آنها را فراهم کند. نتایج بخش سه مطالعه نيز نشان داد که کاربران از وب سایت رضایت داشتند و کسب اطلاعات از طریق وب سایت را روشي مناسب و مؤثرمي دانستند.

ناشنوا، نیاز‌های اطلاعاتی، ارزیابی، وب سایت، اینترنت