استعاره ها و کنایات بدیع،دو خصیصۀ مهم سبکی در غزلیات بیدل

یکی از عوامل ابهام در شعر بیدل دهلوی،که نقش چشمگیری در نوآوری،تأثیرگذاری و لذت بخشی آن دارد و از ویژگیهای سبکی بیدل،محسوب میشود،روی گردانی آگاهانه از ساختارهای کلیشه ای و گوش آشنا در حوزۀ معنا و خیال است که به ترتیب در استعاره و کنایه نمود بیشتری یافته است.از نظر کارکرد هنری میتوان استعاره را در گسترۀ غزل بیدل به دو دستۀ آسان و دشوار تقسیم کرد: یکی استعاره هایی با جامع آسان که ابهام زیادی ایجاد نمیکنند اما گروه دیگر استعاره های هستند که با بسامد بالا نقش اساسی در ابهام و برجستگی کلام بیدل دارند.در باب کنایه نیز گفتنی است،آن دسته از کنایاتی ،غریب و ناآشنا هستندکه ریشه در آداب و رسوم،فولکلور و زبان گفتاریِ ایرانی و هندی و بیان نمادین بیدل دارند و تنها کلید این در، آشنایی با آداب و رسوم و شیوۀ زندگی و خصوصیات زبانیِ این شاعر ساختار شکن است.این مقاله کوشیده است،ابتدا با بحثی مختصر،گسترۀ نوآوری معنایی را مشخص کند و پس از آن با ذکر مثال هایی دشوار و دیر آشنا، نحوۀ هنرنمایی بیدل را تبیین نماید.

بیدل دهلوی،نوآوری،خصیصۀ سبکی،استعاره و کنایه.